EY MASUMİYET / Halit Dilipak

 

İnsanların muhabbeti, sevgisiyle ısınan evler, eşyanın taşlaşmışlığıyla daha da soğudu. Soğuyan, taşlaşan evler anaların da yüreğini taşlaştırıp soğuttu. Onlarca insanın muhabbet ve sıcaklığı birkaç kişiyle doldurulmaya çalışıldı. Küresel iklim değişimi gönüllerde başladı. Gönül iklimi buzul çağında. Devasa buz kütleleri halini alan yüksek, geniş evler. Bir zamanlar iki göz odaya onlarca yürek sığabiliyorken, şimdi devasa evlere dört beden sığmaz oldu. Odalar ısındı ama kalpler buz kesti. Yoku tadan varın değerini bilir. Yokluğu tanımayan varlık içerisinde ne kıymet ne değer bilir.

Sonra evler büyümeye başladı. Evler büyüyüp yükseldikçe gönüller küçülüp alçaldı. Geniş ve çok katlı gönüller yerini yavaş yavaş çok katlı ve geniş taşlaşmış evlere bıraktı. Betonlaşmış binalarla birlikte gönüller de betonlaşmaya başladı.

Çocuktuk, yaşımız küçüktü ama gönlümüz kalbimiz büyüktü. O kalbe neleri sığdırmadık ki? Sevgiyi, muhabbeti, dostluğu, arkadaşlığı, sevdayı, edebi, adabı, saygıyı sığdırmıştık. Küçücük iki odalı evin buz gibi odasını sevgiyle ısıtmıştık, muhabbetle ısıtmıştık. Yoklukta paylaşabilmenin hazzıydı soğuk duvarları ısıtan.

Küçücük bir odaya sığıyordu onca beden. Çünkü bedenleri kalbe sığdırabiliyorduk. O daracık mekânı gönüllerdeki muhabbet, saraylara dönüştürebiliyordu. Sığıyorduk, özlüyorduk, bekliyorduk. Bir gün misafir gelmese yetim kalmış gibi hisseder, mahzunlaşır, hüzün kaplardı içimizi.

Bayram öncesi alınan bir çift pabucun sıcaklığıymış çocuk saflığı. Bayramları özlemekmiş. Bayramların sıcaklığı, onca akrabanın kutu gibi bir evde toplanabilmesiymiş. Onlarca kişinin bir evde toplanabilmesiymiş geniş yüreklilik. O analarmış sevgiyi, şefkati, hoşgörüyü, fedakârlığı aşılayan körpe kalplere. Onca insan hep bir arada şen şakrak, muhabbet edebilmiş o anaların yürekleri sayesinde.

Paylaşabilmekmiş insanı insan yapan. Birliktelikmiş hayata zevk katan.

İçini dökebileceğin bir gönülmüş huzurlu bir hayata sebep.

Çocuktuk sevgilerimiz, sevinçlerimiz, üzüntülerimiz, aşklarımız vardı. Her şey ve herkes çok masumdu. Çünkü biz masumduk, saf ve temizdik. Kirlenmemiş, kirletilmemiş bir ruhumuz vardı. Aklımız ermezdi. Evet aklımız insanların kirlenmişliğine, art niyetliliğine, arsızlığına, ikiyüzlülüğüne ermezdi. Çünkü kötülüğün manasını bilmiyorduk.

Acaba bu özlem yaşlılığın alameti mi dostlar. Yoksa samimiyetsiz, menfaatçi, çıkarcı bir dünyaya evrilmemizden mi? Çocukça bir saflıkla sevebilmek ve bakabilmek hayata. Saf duygularla saf olabilmek. Dünyanın kirliliğini çocuk saflığında eritebilmek. Bir başka bakmak, ümitvar olmak. Başka âlemlerde yaşamak, kirletilmemiş tertemiz bir âlemde. Gönülden bağlanabilen, menfaatsiz bir bağ kurabilmek. Bir şekerle mutluluğa ulaşabilmek. Bir salıncakta gülebilmek. Saf duygularla isteyebilmek. Çocuk saflığına sarılmak galiba insana sebepsiz bir haz veren. Onun gülüşündeki, bakışındaki masumiyet insanı cezbeden. Allah Teala’nın huzuruna çocuk saflığında çıkabilmek nasibimiz olsun.

Dokunmak istersin, hissetmek, ruhunu huzura erdirmek istersin. Gözlerine dokunursun gözlerinle, bakışlardaki sıcaklık ruhunu ısıtırken. Başka âlemlerden gelen bir huzur kaplar bedenini. Anlamsız, nedensiz, bilinmeyen bir rahatlık. Zaman geçmesin dursun istersin. O anı kaybetmekle benliğini kaybedeceğin hissine kapılırsın. Anlık bir saadet gözlerde yakalanıp zerrelere kadar hissedilir.

Çocuk olabilmek, çocuksu duygularla saflaşabilmek, riyadan, küçük hesaplardan uzak, beklentisiz, günahsız, bir saflıkla sevebilmek. Yeryüzüne ilk geldiğimiz gibi saf ve temiz olabilmek. Kirletmemek ruhu ve bedeni. Tüm ihanetlere rağmen saflığı koruyabilmek.

Bazen çocukça bir saflıkla "bana ne, küstüm ben oynamıyorum" demek geliyor derinlerden bir yerlerden.

Ey huzuru ve saflığı arayan kalbim. Gecenin zifiri karanlığında kendinle baş başa kalınca için için, hıçkıra hıçkıra ağla. Gözlerinden bir damla yaş akmasın. Ruhunla, gönlünle ağla. Boran kopsun, sıtmaya tutulmuşçasına titre ey ruh! Hasrete ağla, sevgiye ağla, muhabbete ağla, bahşedilene ağla, ağla ki ruhun da, kalbin de, gönlün de temizlensin, paklansın. Rahatla ey ruh! Rahatla. Gam çekme, tasa etme, var edene sırtını daya, O'ndan iste, O'na ağla.

Bundan Sonrası / Mustafa Alper Taş

usul bir akşam
sevgiyle ve mutlak hayranlıkla
vurulmuş
hayvanlar gibi
soluyor içimde
bir başka gün

senin yırtılan suların sesine
düştüğün

sıcak ve terli
bir ırmak kıyısı
geçti aramızdan evlerle
ölüme şaşıran
kadınların ağızları gibi
doldu dünyalar
yerine
kırmızı bir güneş belirdi

senin sıkıntıyla eğilip
karıştırdığın

çok sabahlar sevdik
diri ve taze gevrekliğinde
vaktin
artık gelmiş ve gitmeyen
sevincinde annenin

senin usanmadan
şaşırdığın

“Nurettin TOPÇU” ve VAROLMANIN MEKTEBİ/ Hidayet BAĞCI

“Mektep, öğrenme yeridir.” diye tanımlama yapan Nurettin Topçu’ya göre “İnsan iradesine takip edeceği istikameti gösterir ve birliğe götüren her hareket gibi ruhu sonsuzluğun sevgisine kavuşturur. Bu sebepten denebilir ki mektep, mâbeddir.” Milli ve kutsal değerlerin toplandığı bir mekânı ifade eden bu mektep tanımı ile birlikte bazen bir kalbin etrafında toplanan gençlerin varlığı ile kalp de bir mektep olabiliyor. Topçu’ya ait bu cümleler ışığında o mektebin sınıfı, sırası, yazı tahtası, masası bir kalp olurken kapısının niyet ile açılabilecek güçte olduğunu da anımsatıyor.

Peki bu mektebin muallimi kim?

“En iyi muallim, en büyük üstat, şüphesiz ki hayattır.”

Eğer ki yaşanılan hayattan bir şeyler öğrenip tat almak istiyorsa hayatın da bir mektep aynı zamanda muallim olduğu kanaatinde varoluş, iradeyi kullanma sanatını öğrenme mutluluğuna erdirecektir. Behemehâl bu sanat ile yaşanılan hayat daha iyi idrak edilecek ve öğretici güçlerin aktardığı bilgi daha iyi kavranacak hale gelecektir. Her bilgiden ziyade, irade ile seçilen bilgiler düşünce terazisinde tartımı gerçekleştikten sonra harekete geçtiğinde insan bu mektep içerisinde sırasına oturacak ve muallimini dinleyecektir.

“Alınmamış, benimsenmemiş, benliğe mal edilmemiş bir ders, iyi bir ders sayılmaz.” Bunun için muallimin kalbinin etrafını kapsayan ve orada daireselleşen bir damla damlaya damlaya büyük bir damla olur. Bu mana ile anlamını bulur. Derste muallimin her halini sadece gözleri hareket ettirerek izlemekten ziyade duyuları kendi kontrolünde çalıştıran aklın da harekette olması lazımdır. Bu sebeple iç âlemin ve dış dünyanın da muallimlerle dolu olduğu kanaatine varılabilir. Filozof Kant diyor ki: “ Bana hayret veren iki şey var: biri başımızın üstündeki yıldızlı gökyüzü, öbürü de içimizdeki vicdan.” Buradan şu anlaşılabilir: aklın da vicdan gibi bir muallimden ders aldığını ön görüsü…

Peki bu hayat dediğimiz mektep içerisinde her şeyi öğrenmek insanı en üst noktaya taşır mı?

Aslında insanın kapasitesi her şeyi öğrenme ve hafızada tutma eğiliminde değildir. Ne zaman ki insan her şeyi öğrenme eğiliminden ziyade sadece iradesini kullanarak fıtratına aynı zamanda mizacına göre hareket ettiğinde hayattan en üst noktada istifade edebilir. İnsan, mualliminden dinleyerek öğrendiği dersleri uygulama noktasına eriştiğinde ve onu başardığında kendisini bir üst sınıfa kaydettirecektir. Hayattan öğrenilen dersler yaşayarak öğrenildiğinde zorluk verebilir ama her zorluk beraberinde mutlaka bir kolaylığı da mutluluğu da getirir. Bu minval üzere düşünmek insana huzur verdiği gibi yaşayarak öğrendiği bu mektepte yağmura yağmur olduğu için bakmaz. İnsan, suyun bulunduğu yerden buharlaşmasıyla oluştuğunu idrak ettiğinde bu döngüsel hareketin bereket olduğunu kavrar. Şuurun enerjisi nasıl ki dikkat ve uyanıklığı beraberinde getiriyorsa her işte ve durumda kıvraklık beraberinde algıda seçiciliği insanın hizmetine sunar. “Her bilgide bir câzibe vardır. Bilmek, harekete hazırlanmaktır.” Bu yüzden insan algıda seçiciliği harekete geçirecek düşünceler içinde olma sanatını öğrenmelidir.

Behemehâl bir ressam edasıyla renkleri tanımalı, bir şair inceliğinde kalp ile kelimelere mana vermeli ve bir zanaatkâr gönül ile çalışarak üretmenin mutluluğuna ermelidir, mektep olan hayatta.

 

DEDEMİN SARIKSIZ FOTOĞRAFI / Hasan EJDERHA

Babamın askerlikten kalma bavulundan dedemin bir fotoğrafı çıktı. Askerlikten terhis olalı altmış yılı geçtiği halde babamın bavulu hâlâ durur; hem de evin en güzel köşesinde ve içinde en kıymetli eşyaları saklamak üzere muhafaza edilir. Kıymetli eşya dedimse; bizim evde öyle sayfa sayfa tapular, senetler olmaz. Genellikle bir gün lazım olacağı düşünülen devlet kağıtları; makbuzlar, ne için koyduğunu babamın bile unuttuğu kağıtlar vs. Bavulda hiç mi kıymetli bir şey yok? Var. Dedemin bacağından çıkarılan bir tarafı ezilmiş bir kurşun… Bavulda olabileceğini düşündüğü bir elektrik makbuzunu ararken bavulun dibinde, arka tarafı bavulun içinin kaplandığı kâğıda yapışmış, siyah beyaz bir fotoğrafını buldu dedemin.

-Al! Deden rahmetlinin fotoğrafı! Dedi.

Cemil Meriç’in Niçe’den bahsederken “Deliydi hazret!” demesine benzetirim babamın dedemden bahsettiği anları. Gaziydi dedem. Birkaç cephede savaşmış ama ailemiz en çok “Medine Müdafi” olmasından iftihar eder.

Sert mizaçlıymış dedem. Sert mizacına bir de tez canlı olması eklenince oğulları; en küçüğü ve dedem rahmetli olana kadar kendisiyle birlikte oturan babam başta olmak üzere emrindeki askerler gibi davranmasından çok şikâyet ederlerdi. Ama amcalarım ve babamın içinde şikâyet ve yakınma da barındıran, dedemle ilgili hikâyelerine bayılırdım. Zira şikâyetleriyle birlikte çok güçlü bir muhabbeti de sezerdim.

Mesela babamın “Deliydi rahmetli!” diye başlayıp anlattığı hikâyelerden birisi rahmetli dedemin nasıl da ölene kadar asker olarak yaşadığının adeta kanıtıdır.

Bir defasında babam eve bir iki kilometre mesafedeki bağımızı kazarken, çocuklardan birini gönderip babamı çağırtmış. (Hemen belirtmeliyim ki “git falanı bana çağır” diye bir yumuş buyurduğu zaman buna “hayır” diyecek bir çocuk, bir genç olamazdı bizim köyde.) Babam bağı kazmayı bırakıp, onca yolu gelmiş.

Meselenin hepsi şu:

-Oğlum şu çiviyi şuraya çak!

Babam çiviyi çakıyor…

Dedem:

-İşine gidebilirsin!

Bu kadar.

Net ve kati.

Babam evden ayrılıp bağa doğru gerisin geri yürürken “Ben senin karakoldaki candarman mıyım? Bu çiviyi işimi bitirip akşam eve gelince çaksam olmaz mı?” diye söyleniyor elbette.

Biz yeniden dedemin siyah beyaz fotoğrafına dönelim.

Fotoğraf tam da yukarıda anlatmaya çalıştığımız dedem; sert bir duruş, sert ve ciddi bir bakış…

Bir şey dikkatimi çekti ve babama sordum:

-Baba dedem sarıklıydı. Fotoğrafta neden sarığı yok?

Babam bavulu kapatıp, halının üzerine bağdaş kurup oturdu ve hüzünle tebessüm etti.

-Ha! Bak bu ilginç. Ben de vardım bu fotoğraf çekilirken. Sana hiç anlatmadım değil mi bunu?

-Hayır baba anlatmadın!

-Vay! Dedi başını yukarı aşağı sallayarak gülümsedi. Amcan, deden, ben Maraş’a beraber gitmiştik o gün. Ne içindi hatırlamıyorum şimdi. Geçmiş gün, dedene bir fotoğraf lazımdı; devlet dairelerinden birinde lazımdı yanlış hatırlamıyorsam. Vilayetin arka tarafında bir şipşakcı vardı; ona gittik fotoğraf için… Adamın makinesi, karşısında bir iskemle o kadar. Gidip karşısındaki iskemleye oturuyorsun, şipşakcı başını siyah bezin altına sokuyor ve çekiyor fotoğrafını. Hani eski filmlerde var ya! Onun aynısı. Deden de oturdu şipşakcının iskemlesine fotoğraf çekilecek. Şipşakcı başını siyah bezin altına sokmuş tam rahmetlinin fotoğrafını çekecekken; oradan geçmekte olan siyah elbiseli, fötr şapkalı bir adam bastonunu uzatıp, dedenin sarığını başından ittiriverdi. Rahmetlinin başından çıkan sarık tam düşecekken kucağında yakaladı. Ben eyvah dedim. Deden öyle bir hışımla kalktı ki yerinden anlatamam. Adamın elindeki baston öylece uzattığı gibi kaldı. Deden adama döndü: “Eğer bu sarığı yakalayamasam da yere düşseydi seni öldürürdüm!” dedi. Adam dedenin gözlerinde ne görmüş olacak ki gerçekten çok belli ettiği korku ile: “Efendi ben fotoğrafı kabul etmezler diye yapmıştım!” diyebildi sadece. Adamın sesi soluğu kesilmiş ve nasıl tırstığı bakışlarından belli oluyordu. Yapardı deden. Gerçekten adamı oracıkta öldürebilirdi. Zaten kamasız gezmezdi. Kendisine; bıçak, hançer ve kama arası bir şey yaptırmıştı Hartlap’ta. Bu günkü tabir ile tasarımı tamamen kendisine ait bir şeydi. Tepeden tırnağa deliydi rahmetli. Din, iman, haksızlık, mezunda aniden deliriverirdi.

Dedem rahmetlinin bavuldan çıkan siyah-beyaz o fotoğrafına ilk baktığımda sarıksız halini çok yadırgamıştım. Daha önceleri başını çıplak olarak sadece abdest alırken mest ettiğinde görürdük; onun dışında hep sarığı sarılı olur, sadece yatarken takkesini giyerdi ve yine başı kapalı olurdu. Fotoğraftaki başı çıplak hali anlaşılınca derin bir nefes aldım.

-Adama bir şey yapmadı değil mi baba? diye merakla sordum. 0

Babam:

-Yok! Adam özür üstüne özür diledi. Üstelik de adam vali yardımcısıymış. İyi ki bir hadise çıkmadı diye sevindik amcanla. Az daha başımıza fena bir bela alıyorduk. Ama deden bela çıkacakmış diye bir şey düşünmezdi rahmetli. Allah gani gani rahmet eylesin hadiseler karşısında sonucu hesaplayıp öyle hareket etmezdi. Önce hareket eder, sonucu sonra hesaplayan bir yapısı vardı.

Ben de rahmet dileyerek “fotoğraf benim olsun mu baba?” dedim. Babam başı ile onaylayınca dedemin sarığını muhafaza altına alıyormuşum duygusu ile fotoğrafı cüzdanıma koydum.

sana kim olduğunu/bana kim olmadığımı/söylemek / Fazlı Bayram

bak sana en kıymetli zamanımdan ayırıyorum

çocuklarıma ayırmam gerekenden yani

bunu anlamalısın ey şiir

sen biraz söylediklerimden

kendin anlam çıkarmalısın ben özeti veriyorum

özünü yani

yani bir çok şeyin özünü

biraz da kendinden anlamalısın

anlamıyorsan zaman ayır

ben çocuklarımınkinden bir miktar ayırdıysam

sen de başka bir ara bul

yoksa ne ben anlatabilirim ömür yetmez

ne sen anlayabilirsin asıllar ölmez

sana kim olduğunu

 

ey şiir ey bir de

olur olmaz yerlerde yorma beni

ne seni taşıyacak bir yudum su

ne bu bende o hal var umduğun

 

şiir bak güzel kardeşim

eşim de dostumda yolumda

ey anlaşılmaz bilmece

şiirden bir anlam dünyan yoksa

bir kelimene sığıyorsa bin âlem

ve ben anlatamıyorsam bunu

ya sen anlamıyorsan

ne fark eder

ne sen yorul bu saatten sonra

ne benileyin yorma

şiir bak sana tekrar söylüyorum

biçimime aldanma sesim yüce

sesime de aldanma içimde nice sen var ip ince

geçip karşıma hele hiç gülme

bunları sana ben öğrettim demeyeceğim

ama sen de şunu bil

ne ben önemliyim senden

ne sen değerlisin benden

ikimizde parçasıyız bir yakutun

ya bok sineğinde olsaydı pazarımız

o zaman ne sana şiir derlerdi

ne bana şair çıkardı yolundan hem evvel hem ahir

ikimiz de daha doğmadan ölmez miydik

bu soru değil cevap

iyi de

doğup yaşaman inandırıcı değil mi sana

bak gel yormayalım ikimiz bir

iş güç

ev aile

kelle teşkilat

daha ne gerekmez bir sürü iş

sen buna gerekmez mi diyorsun

gerekmez dediğin büyük iş

sen de boş laftan başka değilsin mi demeliyim o zaman

ne dersin

nerede ne diyeceğimi pek alâ bilmez değilim hem kürsüde bile

bana kim olmadığımı

 

şiir bir de

masal anlatanlar var ideolojik serüvenler

duygusal hiper aktiviteler hipnozlar narkozlar

onlar da hep aslında kendini anlatıyor

ne çok bildiklerini sanıyorlar değil mi

bunu ben ne zaman anladım biliyor musun

hiçbir şey bilmediğimi biliyordum bilir gibi yaparken

sen de biliyorsun ama şiir merak ettiğim sende

hiçbir şey bilmeden nasıl uyduruyorsun

bu yüzden inanan yok sana

sana kimse inanmaz sen inanmadan

bilmeden konuşma sus artık sana da şiir

bana kim olmadığımı

 

ya buna ne diyeceksin

biz kırmızı gömlek giymeyiz

kanı sıçrarsa vurduk mu bir av üstümüze bunu âlem görür

pislik zaten olmaz abdeste sülük

içimiz dışımız ortada

üstümüz açık

göğü dost bilir ne yere boynu eğik

ne yüreğe bir davet

ne görenin içi erir de biz yine yola gideriz şiir

ardımızdan gelene gerek yok

önümüz önde gidende

biz de kör değiliz elimizde her ömür var

beğendiğini yaşa şiir ama

yanıldığın bir şey var kim bilir

sen de bilmişsindir belki de fakat yanılgı çoktur bu işte

söylemek

onu bilse bilse o bilir

 

gel bunu bundan sonra sadece ona soralım

çünkü herkes yanıldığını cevap diye verirken

o

bildiğini

yanılma diye verir

 

şiir işte en büyük şiir

o sen bu değilsin

git kim olduğunu

sana orda göstersin

 

birinci başlık

sana kim olduğunu

bana kim olmadığımı ikinci

üçüncüsü ise

söylemek

doğru söylemek

bari

s/us/ta bunu bana o söylesin

 

YÜREĞİM BİR KUŞ SÜRÜSÜ / Seher ZENGİN

Ayaklarıma pranga vurduğun günden beri

Sana nasıl koştuğumu anlatamam

Nerede hangi kavşakta nefesimi ensende

Bir korkuyla birlikte hissedeceksin

Arkana bakmaya cesaretin olmayacak

 

Gözlerimde sağdığım bulutları

Kendi gözlerine davet edeceksin

Kendi topraklarını bereketlendirmemi

Kendi yalnızlığını avutmamı isteyeceksin

Beni kendi korkularınla baş başa bırakarak

 

Gönül bahçemin çiçeklerinde

Bir bal arası gibi dolaştı içindeki sevgi

Kanatlarına çiçek tozlarını toplamadan

Yüreğinin duvarına petek örmeden

Nasıl oluyor da oğul vermek istiyorsun

 

Avuçlarım durmadan terleyip duruyor

Bana sensizlik hastalığı bulaştırmış olmalısın

Dermanımın gözlerinin bebeğinde saklı olduğunu

Bakınca yüreğimin bir kuş sürüsü gibi uçtuğunu

Söylememi bekliyorsan aşk olsun

 

 

VAR MI Kİ AĞYARA NAR? / Hasan EJDERHA

Gel de çağır şimdi var mı ki ağyara nar?
Güneş her ikindi doğar mı dağlara yar?

Nice kışlara katlandım da gelmedi bahar
Bekliyorum gelmeni aşk ile leyl-ü nehar

Cümle çağrıya gelmedi onca ağlayanlar
Ağlamaklarımıza bakıp da gülenler var

Gelmesin çağrımızı duyup da koşmayanlar
Gözleri yaşlı yola düşüp de coşmayanlar

Gözyaşınla sulansın bereketli ovalar
Ovalar ki ancak bizim yüreğimiz kadar

Yanıp aktıkça ram olacak sana kıtalar
Göğe el açtıkça tam olacak inkıtalar

Yangın yangın yandıkça sen yanacak ocaklar
Tüm dünyayı senin rengine boyayacaklar

Yürüme talimleri yapan küçük çocuklar
Gelecekte bir gün bayrağı taşıyacaklar

“Nurettin TOPÇU” ve VAROLMANIN ŞUURU/ Hidayet BAĞCI

Nurettin TOPÇU’yu okumaya başladığımdan beri bu zamana kadar düşündüğüm her ne varsa hepsini hafıza listeme sıraladım; amacım bir yerden başlayarak yeni düşüncelere yer açmak… Bunu nasıl yapabilirim ki?  Tabi ki hafıza listemde olmaması gerekenlerin üstünü çizerek. Düşündüğüm her ne olursa olsun  düşüncelerim belli bir noktadan sonra harekete dönüşüyor ve gerçekleşiyor. Bu yüzden düşünce dünyamda güzel düşünmek önemli ve güzel olmayanları, işe yaramayanları silmek en güzel hareketti.

Yaşanılan ferah veya buhranlı günlerim varsa bunların temel kaynağı düşüncelerimdir. Peki hafızamda kök salan bu düşüncelerimin ana kaynağı nedir? Öncelikle Nurettin TOPÇU gibi, millet olarak bunun sebebini ve kaynağını kültür ve maarif sahasında aramalıyız diye düşünüyorum. Tabi ki bu minval üzere hareket ancak ilimde, sanatta, iktisatta üstad, ahlakta önder nesiller yetiştirerek milletin kalbine hakikat aşkının mukaddes tohumlarını serperek milli düşüncelerimizi kuvvetlendirebiliriz ve böylece düşünceden harekete, hareketten güzel yaşanmışlıklara doğru nesiller boyu yol alabiliriz diyesim geliyor. Nurettin TOPÇU aslında “Milli mektebimiz ne medresedir, ne de çeşitli kozmopolit unsurların karışığı olan bügünkü mekteptir. Müslüman Türk’ün mektebi, maarif, metafizik ve ahlak prensiplerini Kur’an’dan alarak Anadolu insanının ruh yapısına serpen ve orada besleyen, insanlığın üç bin yıllık kültür ağacının asrımızdaki yemişlerini toplayacak evrensel bir ruh ve ahlak cihazı olacaktır.”  bu cümlesiyle bizleri idrak noktasında tefekküre davet eder. Cihazımız ilimdir ama ilim de başlı başına bir fazilet değildir. Ancak bu cihazı ustalıkla kullanış tarzımız bize fazilet kazandırıyor. Bu yüzden düşünce dünyamızdaki varlıklarımızı yerinde ve zamanında kullanış yöntemimiz önem arz eder.

“Gençlik, geleceğin tohumudur. Bu tohumun özüne bakarak yarınımızı keşfetmek müşkül olmayacaktır. Her devrin gençliği, kendi enerjisini harcayabildiği âlemde yaşıyor.” Bu cümlede bireysel olarak geleceğime yaptığım yatırımların neler olabileceğini düşünüyorum. “Düşünüyorum” diyorum, hafıza listeme yaptığım temizlikten sonra elde kalan düşüncelerim ile baş başa kalıyorum. Kaç tanesini harekete geçirdiğimi bilemediğimi kendime dahi itiraf etmekten korkarak sıvışıyorum zihnimde soru işareti gibi duran bu ışıktan. “Bu ışık” diyorum, çünkü bu ışık yine her şeyin düşünmekten olduğunu ifade ediyor benim için.

Peki bu düşünceler nasıl yerleşti zihnime?

Düşünce insanı insan yapan bir değerken, inanç gerçek ve yaşanmış bir bilgi olup düşüncelerimin hareketim ile bağım olduğunu ifade ediyor. İman ise bir inancın devamı, sürekliliği ve uzantısı olduğunu fısıldarken “İmanın içselliği ve derinliği nisbetinde gençlik değerlidir, verimlidir, takdirlere layıktır. Her cemiyet, kendi gençliğinin çehresinde değer kazanır. Milletin hayatı içinde bütün gençliğinin varlığı barınmaktadır. Tarihin satırları altında her devrin gençliğinin çehresi seziliyor.” TOPÇU’nun bu cümlesiyle geleceğe attığım tohumlar, düşüncelerimin inancımla sulanıp filizlendiğini söylüyor. “Gaye, muvaffakiyet emelleri arasında kaybolmaktır.” Ve bu minvâl üzerine vârolmanın aşısıyla gençliği yenilemek, vârolmanın acısıyla bu sızıda düşünmek ve vârolmanın şuuruyla düşüncelerimizi harekete dönüştürmek elbetteki vârolması gereken bir mevzudur. Tabi ki düşünce gen haritama en güzel düşünceleri kodlayarak gelecek vadetmeliyim. Bu yüzden tarihi ve zamanı unutmayarak geleceğe vârolmak için önce düşüncelerimden başlamalıyım, vârolmanın acısıyla.

 

KIZ BABASI OLMAK... / Memduh ATALAY

Kız babası olmak nedir?

‘Bir gün’ diye ertelediğin, başkalarında görünce seyirci yüzeyselliğinde derinliğine vakıf olamadığın, sıra sana geldiğinde dün beşikte gördüğün dünyanın en masum ve saf bakışı olan bir çift gözün ve kahramanı olduğun bir prensesin bir ömür adayacağı başka bir kahramana beyaz bir kelebek gibi uçarken eşikten atlayışını;

Atladı geçti eşiği

Sofrada kaldı kaşığı

Bugün bir kız gelin oldu

Büyük evin yakışığı

Geleneksel türküsü eşliğinde yaşamaktır. Eve her girdiğinde bir yerden çıkacak ve “Babacığım!” diyecek sesin kendi kaderinde uzaklarda başka insanlara yankılanmasını gizli gizli ağlayarak kabul etmektir!

Kız babası olmak nedir?

Seni terbiye eden, evdeki yabancılaşmaya maverâdan yakınlık taşıyan, insanî kayıplar ve yenilgiler sonrasında onun babası olduğun için, içine her bakışta dayanma ve direnme, kimi zaman da katlanma gücü aşılayan, günde üç kez, beş kez değil her baktığında, her duyduğunda, her dokunduğunda şifa bahşeden bir iksiri yeni ve töresel şartları üzerinden kabul etmeye çalışmak ve bunu sır gibi saklama keyfiyetine erişmektir.

Kız babası olmak nedir?

Çocukluğunda, gençliğinde eksik bıraktığın, ihmal ettiğin bir kıymete hasret kaldıkça geçmişte ertelenen her alâka ve sevginin bir ok olup kalbine saplanmasına tahammül edebilmektir. Gelin arabasına bindiğinde, geride kaldığında yangın yerine dönen bir kalp ile ağlamamak becerisini gösterip konuşamamaktır.

Kız babası olmak nedir?

Kızın her adımında, her yaşında ve sonunda yuva kurduğunda elinden uçan bir turnanın her türküde çağıldayan sesiyle saatlerce yürümek ve yorgun argın eve döndüğünde evdeki eksiğin ne olduğunu fark edip mevcut durumu kabul etmekten başka çare olmadığını anlamak ve özlem dolu bakışlarla gökyüzünde turna aramaktır.

Kız babası olmak nedir?

Yenilen her lokmada, içilen her yudumda onun hâlini düşünmek ve günün hafta, haftanın ay, ayın yıl olabileceğini hissetmektir.

Kız babası olmak onu düşünerek annesine karşı tüm yelkenleri indirmek ve vaktinde sana karşı katı ve sert olan kayınbabayı anlayıp olan her şeyi unutmak ve affetmektir.

 

Bu yazı Memduh ATALAY’ın KIRIK AYNA romanından alınmıştır.

TESBİH ÇEKENLERDEN MİSİNİZ? / Ahmet Doğan İlbey

“Tesbih bir kere tutulunca kolay kolay bırakılmayan bir sevdadır” diyenlerden misiniz? “Bir sevdadır tesbih” diyenlerin meşrebleri çeşitlidir. Ham ervahtan olanlar, ehl-i irfandan olanlar var. Tesbihi magandalık sembolüne dönüştürenler var. Adam gibi, mümin gibi tesbih çekenlerden olmak gerek.

Oltu, kehribar, gümüş, lületaşı fildişi, abanoz, sedef, akik, firuze gibi maddî kıymeti olan tesbihlerden koleksiyon yapanlar, acaba tesbihin İslâmî geçmişi ve dua halkasından olduğuna dair mâna zenginliğiyle de hemhâl oluyorlar mıdır? Yüzlerce çeşit tesbihi olanlar, yaptıkları tesbih koleksiyonunu evlerinde ve bürolarında sergileyenler, ulvî istikamette tesbih tâlimi yapsalar, süs gibi biriktirdikleri tesbihlere bakışları değişecek midir? Tesbih mütehassısı ve sevdalısı şair Hasan Ejderha’ya sorsam acaba ne der?

Bir kitaptan okumuştum; yol boyunda elindeki tesbihi ile tesbihat yapan bir derviş, kucağında elma olan bir kızcağıza rastlamış. “Nereye götürüyorsun bunları” demiş. “Tarlada çalışan nişanlıma götürüyorum” demiş. Derviş, “kaç tane” demiş. Kızcağız, “insan sevdiğine götürdüğü şeyi sayar mı hiç?” deyince, derviş elindeki tesbihi usulca kırmış.

Ehl-i irfanın dediği gibi, tesbih çekmek “öyle hesaba falan gelmez, kâr-zarar hesabıyla tesbih çekilmez.” Öyle ki, tesbih çekmek ciddî bir ameliyedir.

“TESBİH ÇEKEN AYRI, TESBİH SALLAYAN AYRIDIR”

“Parmaklardan gönüllere tesbih açan tesbih gönüllülerine”, tesbih muhibbi olanlara, efelik ve fiyaka olsun diye tesbih çekenlere şu mısraları takdim ederim: “Tesbih, sabır terbiyecisi hayatın tane tane öğreticisi / Künhüne vakıfsan emanet et nefsi zay etmezsen bir tanesini.”

Ehl-i irfana göre tesbih, “çekmesini bilenlerin kalbine mânevî bir ilaçtır.” Âriflerin dediği gibi, “Tesbihin taşlarını bir şıkırdatma vasıtası değil, dua taneleri” yapanlardan olmak gerek. Elinde süslü tesbih tutanlara derim ki: Allah’ın doksan dokuz esmâsını tesbih edenlerden olun. Âciz nazarımda en kıymetli tesbih şüphesiz namazdan sonra çekilen tesbihtir.

Siz hangi mânada tesbih çekenlerdensiniz? “Taklidî tesbih çekenlerden mi?”Yoksa “Tahkikî tesbih mi?”

“Taklidî tesbih” çekmek, Allah’ın çeşitli lafzını tekrar etmek ve şuuruna ermek için yapılan tesbihattır. “Tahkikî tesbih” çekmek ise, insanın söylediğinin şuuruna ve mânasına ermiş olarak yaptığı tesbihattır. Tesbihat sırasında Allah’ı birçok mânasıyla, ilham ve keşf yoluyla anlamaya çalışan ehl-i irfanın yaptığı tesbihattır.

CEDDİMİZ, “İKİ BİN, ÜÇ BİN DÜĞÜM ATILMIŞ TESBİHLERİNİ ÇEKİP BİTİRMEDEN UYUMAZLARDI”

“Esmâ’yı tesbih etmek, yiğitliğin, müminliğin harcıdır” diyor ehl-i dilden bir zat. Alışkanlık olarak elinde tesbih taşıyanlar, malayânî olarak tesbihle vakit geçirenler tez elden tesbihat tâlimine girmelidirler. Müslüman ceddimiz, “geceleri iki bin, üç bin düğüm atılmış tesbihlerini çekip bitirmeden uyumazlardı.” Bu fakirin anacığı eğer hastalığı artmazsa ömrü tesbihatla geçen bir tesbih ehlidir ki, çok zaman tesbihine attığı düğümü tamamlamadan yattığı vâki değildir.

Tesbihin tanelerinin ipe dizilip elde dolaştırılmasına bidat diyen zâhir âlimlerinin, Hasan-ı Basrî Hazretlerine “Siz bu yüksek şânınıza ve yüce makamınıza rağmen yine de elinizde tesbih mi bulunduruyorsunuz?” demesi üzerine, “Biz bu yolun başında iken bunu kullandık ve onun sebebiyle yükseldik. Şimdi işin sonuna gelince onu bırakmaya tahammülümüz yoktur.”

Tesbihin faziletleri çoktur. İmam Rabbânî Hazretleri, “Namazda kusurlar, çekilen tesbih ile örtülür” diyor. Hz. Peygamberimiz, yaşlı bir kadının, tesbihleri çekirdeklerle saydığını görmüş, fakat yasaklamamıştır. Efendimiz (s.a.v)’in bu tavrı, ibadete ait tesbihatı taşla, çekirdekle ve ipe dizilmiş maddî şeylerle çekmenin câiz olduğunu gösteriyor.

Namazlarda tesbih çekenlere Efendimiz (s.a.v.)’in müjdesi var: “Kim namazın ardından otuz üç kere Sübhanallah, Elhamdülillah ve Allahüekber derse affolunmuştur.”

“KEHRİBAR TESBİHLE DÜŞMANA KARŞI DURUYORUM”

“Tahkikî Tesbih” yâranlarından İsmail Göktürk tesbih çekenlerle ilgilendiğimi bildiği içindir ki, yazar Mustafa Nezihi’nin “Kehribar Tesbihle Düşmana Karşı Duruyorum” yazısını, gurbetten dönen bir dostun gelişini müjdeler gibi dosthaneme postalamıştı. Yazının daha başlığını okur okumaz, “bu yazıyı yazan, fakirin hâl yoldaşıdır muhakkak” dedim. Kelimelerinden anladım bunu. Gönüllere şifa niyetiyle takdim ediyorum:

“Bir tesbihiniz olsun sizinde. Allah’a yaklaştıran, modernizmden uzaklaştıran bir tesbih. Tesbih iyidir demiştim, bir sarı kehribar tesbih elime geçtiğinde. Beni zikre zorluyor, Sübhanallah diyorum; eksiklikten münezzeh Allah’ı anıyorum. Elhamdülillah diyerek O’na şükrediyorum. Elim bu tesbihe her gittiğinde, bana bu tesbihi hediye eden zat sebebiyle Nakşî silsilenin ulularını hatırlıyorum. Özellikle Cumhuriyet döneminde Müslümanlara reva görülen eziyetler boynumu büküyor. Bilincimi tutuyor bu tesbih. Beni artistlik yapmaktan alıkoyuyor. Diyelim ki otobüste ayaktayım. Kitap okumak çok zor. Elim cebime dalıyor, o sarı kehribarı kavrayıp çıkarıyorum. Dilim dönmeye başlıyor. Lâ ilâhe illallah… Ortamdan kopuyorum. Sıkıntı ve zorluğun etkisi azalıyor. İnsanlar flulaşıyor. Dışarısı güzelleşiyor. Bir mübârek zatın elinden elime bir kehribar tesbih düşmüşse, bu tesbih inanılmaz bir zikr ü tesbihat bereketi getirmişse, o tesbih iyidir. Bu tesbih için Allah’a şükredilir. Fahri Baba bir tesbih uzatıyor. Zeytin çekirdeği 99’luk. Her birinin çizgileri birbirinden farklı bu doksandokuz tanenin sırlarını anlatıyor bana. Esmâ’ül- Hüsnâ diyor, 99 diyor. Bu tesbihi çektikçe her bir esmânın tecelligâhı oluyor mürid. Allah’ın ahlâkıyla ahlâklanmış oluyor. Kemâl mertebelere uruc ettikçe zeytin çekirdeğinin izleri kayboluyor. Yani o tesbihi çektikçe esmâ ile bütünleşiyorum. Parmaklarım her taneye değdikçe bir halkanın, bir dairenin verimli dönüşüne katılmış olacaksın. Lâ ilâhe illallah dedikçe yaşadığınızın farkına varacaksınız. Bu tesbihte inanılmaz lezzetler var. Derin anlamlar var; niyetiniz sahih olursa. Bir tesbihiniz olsun sizin de. Fazla modern olmazsınız böylece. Modernizme küçük bir meydan okuma olabilir o 33 tane. Hele bir de Allah dedirtiyorsa.”

“AKILLI, AKILSIZ BÜTÜN VARLIKLAR ALLAH’I TESBİH EDİYOR”

“Allah’ı, eş ve çocuk edinmek gibi noksan sıfatlardan tenzih etmek” mânasına gelen “Sübhan” kelimesi tesbih kökünden türeyen bir kelimedir. Tesbih kelimesi, “Allah’a ibadette hızlı davranmak” mânasına geldiği gibi, sözlü ve fiilî ibadetleri ihtiva eden bir kavram olarak da ifade ediliyor. “Hamd” kelimesi de tesbih kökünden gelen kelimelerle birlikte kullanıldığında “Allah’ı tazim ederek ve yücelterek övmek” mânasınadır.

Kâinattaki bütün akıllı, akılsız varlıkların kendilerine mahsus bir dille Allah’ı tesbih ettiği âyetlerle sabittir. İsrâ Sûresi 44. âyetinde “Yedi göğün, yerin ve her şeyin O’nu överek tesbih ettiği; fakat insanların bunu anlamadığı” buyruluyor. Âyetin tefsiri şöyle: “Göklerde ve yerde bulunanların, kanatlarını çırparak uçan kuşların Allah’ı tesbih ettiklerini görmedin mi? Her biri kendi duasını ve tesbihini bilmiştir. Allah, onların ne yaptıklarını bilmektedir.”

Nûr Sûresi 41. âyetinde “Bu varlıklardan her birinin kendine mahsus bir dua ve tesbih tarzının olduğunu…” okuduğumda tesbihata alâkam arttı ve tesbih âdabını eksik bildiğime üzüldüm. Neml Sûresi 16. âyetiyle ilgili bir tefsirde “Hz. Süleyman’la konuşan hüdhüd, bülbül, tavus gibi kuşların ötüşlerinin ‘tesbih etmek” mânasına geldiğini öğrenince, tam mânasıyla tesbih çekmeyi bilmediğimi fark ettim.

Tesbihle ilgili âyetlerin tefsirinin hülâsası olan şu ifadeler, tesbihi mânasıyla öğrenmeme yetmişti: “Her Şey, kendisini meydana getiren Allah isminin mânasının ortaya çıkışına vesile oluşu yönüyle her ân, daimi olarak O ilahî mâna çevresinde dönüp durmaktadır ki, işte bu durum o varlıkların sürekli tesbihidir. Yani ‘Her Şey’ kendisini meydana getiren ‘İsmi’ tesbih ederek kulluğunu ifa eder.”

“Kurbağaların öldürülmemesini, çünkü onların vıyaklamasının tesbih olduğunu” tembih eden Efendimiz (s.a.v), bir mezarlıktan geçerken iki mezarın üzerine, bir yaş hurma dalı alıp ikiye bölmüş ve bu mezarların üzerine dikerek şöyle buyurmuş: “Umulur ki, bu iki dal kurumadıkları sürece onların azabını hafifletir.”

Âlimler bu hadisi, “Bu iki dalın yaş oldukları sürece tesbih edeceği, böylece mezardakilerin azabını hafifleteceği, dallar kuruduğu zaman ise, tesbihlerin kesileceği…” şeklinde şerh ediyorlar.

Ebu Zer Gıfârî Hazretlerinin, “Hz. Peygamberin eline aldığı çakıl taşlarının, arı vızıldamasına benzer bir şekilde tesbih ettiklerini” rivayet ettiği mâlûmdur. İbni Arabî Hazretleri, “Hz. Peygamberin elinde taşların tesbih ettiğini bildiren hadisle ilgili ‘taşların günümüzde de tesbihe devam ettiğini, fakat bunun bütün insanlar tarafından duyulmadığını, ancak kulakları (kerâmet vasıtasıyla) zâhiri aşma kabiliyetine sahip olanların bu tesbihi duyabildiğini” naklediyor.

“SU, AKTIĞI MÜDDETÇE TESBİH EDER”

Okuduklarımın içinde kalbimi tesbihata yönlendiren kuvvetli bir nasihatte şuydu: “Hiç biriniz, hayvanını, öküzünü ayıplamasın. Çünkü her şey Allah’ı hamd ile tesbih etmektedir. Toprak ıslakken tesbih eder, kuruyunca tesbihi bırakır. Yaprak ağaçta iken tesbih eder, kuruyup yere düşünce tesbihi bırakır. Su, aktığı müddetçe tesbih eder. Elbise yeni iken tesbih eder, eskiyince tesbihi bırakır. Vahşî hayvanlar ve kuşlar bağırdıkları zaman tesbih ederler, susunca tesbihi bırakırlar. Suyun şırıltısı, kapının gıcırtısı tesbihtir.”

Âyet ve hadislerden hareketle âlimlerin şu yorumuna ağyar kalanlar ne kadar hamdır: “Varlıkların hepsi farklı dillerde Allah’ı tesbih etmektedir; fakat onların tesbihini kalp kulakları açık olanlardan başkası duyamaz ve anlayamaz.”

Demek ki, âlemdeki birçok varlığın tesbih ettiğini ancak keşf erbabı anlıyor. Ehl-i Sünnet âlimleri “Cansız varlıklar için tesbihin mümkün olduğunu”, mutasavvıflar ise, “Sıradan insanlarla keşf ehli arasında; zâhir ehliyle keşf erbabı arasında, varlıkların tesbihini anlama konusunda farklar bulunduğunu” belirtiyorlar.

Hâsıl-ı kelâm, elimizde tuttuğumuz tesbihi sıradan bir eşya gibi görmemek, Kur’ânî mânasını elden bırakmamak lâzım.

ENSO ÇEMBERİNDEKİ DÜNYAM / Sibel KURT

 

Her canlı da olduğu gibi bir döngünün içerisindeyim. Bunu bir resme dökmek istesem tek bir fırça hamlesi ile ifade edebilirim, yani bir “enso çemberi” ile. Birçok anlamı var bu çemberin ama bence önemli olan herkesin ne gördüğü değil, benim ne görüp, hissettiğim. Bu yüzden önce çizdim, sonra düşündüm. Sadece bir yuvarlak çizdim evet, ama basit görünen her şeyde bir derinlik yok mu sizce de? Çizdiğim her çember birbirinden farklıydı, kimin de duraksadım, fren izleri gibi mürekkep izleri oluştu; kiminde tereddüt etmeden, duraksamadan çizdim, sanki fırça benim bir parçammış gibi. Kimi yamuk oldu, kimi tam bir çember. Hepsi birbirinden farklı, bir sürü çember. Tek ortak noktaları, bir çember olmak. Aynı hayatlarımız gibi; doğmakla başlayıp ölümle sonlanan ortak döngülerimiz gibi. Hepimizin yolu başka başka, bazı yollar çok dikenli, ağır ve kanayarak ilerliyoruz. Bazı yollar dümdüz, koşarak geçiyoruz, yorulmadan. Bazısı yokuş, bazısı yokuş aşağı. Geride bıraktığım yola ve ayak izlerime bakıyorum. Anlıyorum nasıl bir yolda yürümüş olduğumu. Çizdiğim enso çemberine bakıyorum. Ellerimin titrediği, kaydığı; bazı yerlerde mürekkebin yoğunlaştığı yerleri görüyorum. Konuşmamın başında söylediğim gibi, bu çemberde bir derinlik mi arıyorum yoksa hayatımı mı basitleştiriyorum? Belki de yanlış soru soruyorumdur. Belki de bilmem gereken tek bir şey vardır: Kusur mükemmelden iyidir, çünkü samimi ve gerçektir. Dağılan mürekkep lekeleri ve yüzümdeki çizgiler kadar gerçek ve samimi…

Yetmiyor yine de bir çember çizmek

Fırçayı bırakıp, kalemi alıyorum elime

İçimde darmaduman hisler

Öyle karışık ki kelimeler bile zorla dökülüyorlar kâğıda

Ben de bırakıyorum boğuşmayı

Bir çiçek çiziveriyorum.

Yirmi iki senedir hiç değişmeyen tek şey bu;

Hep aynı çiçeği çiziyorum.

Sonra çiçek deyince aklıma hep aynı şiir geliyor:

“Çiçekli şiirler yazmama kızıyorsunuz bayım.

Bilmiyorsunuz!

Darmadağın gövdemi çiçekli perdelerin arkasına saklıyorum.”

Sonra anlıyorum niye sürekli çiçek çizdiğimi,

Niye hep aynı “tebessüm maskesi”ni taktığımı.

Niye artık daha renkli giyindiğimi…

Çünkü saklamalıyızdır darmadağın gövdemizi, zihnimizi, duygularımızı.

Çünkü kimse sevmez o dağınıklığı,

Bazen de öyle çoğalır ki o dağınıklık

Dışarıya sızabilmek için bir çatlak arar kendisine

Bazen bir çığlık olur sızar,

Bazen sessiz bir gözyaşı,

Bazen bir çember,

Bazen bir çiçek,

Bazen de kelimelerin suretine bürünür.

Öyle dağınık, öyle karanlık.

Onların da kâr etmeyeceğini bilir.

Gider yine en iyi bildiği şeylere sığınır:

Şarkılara, şiirlere, kitaplara…

Çünkü daha iyisini bilmez.

Çünkü hüznü en çok bir şiir sever.

Sözcüklerim, şairin söylediği gibi: “ütüsüz ve buruşuk gezdirdiğim ruhumun diyeti bence. Bu yüzden hepsi benden parçalarla dolu. Bu yüzden biraz ‘kadınsı’, durup dururken bağıran” sözcükler.

HİKÂYE MALZEMESİ DÜKKÂNI -Kol Dayama / Hasan KEKLİKCİ

           

 -Selamünaleyküm.

  -Vay, aleykümselam müdürüm.

  -Estağfurullah siz benim müdürümsünüz.

  -Hayır efendim. Ben bilgisayar başında garip bir memur iken zat-ı âliniz üzerimize müdür olarak geldiniz.

            -Evet. Ben oraya gelmeden muhasebe müdürlüğü yaptığımı söyledim. Bu doğru. Fakat Pazarcık ovasında çapa kazdığımı, pamuk topladığımı da söyledim. Sen hem müdürlüğü ve hem de belediye başkanlığını bitirmiştin ben o karşındaki masaya oturduğumda.

            -Tamam da çapa kazmak, pamuk toplamak bir üstünlük değil ki, ona kaldıysa ben yazıda kamyondan gübre bile indirdim, tarla başlarında bel ile ne sulama kanal açtım.

            -Ya neyse on beş yıldır çözemediğimiz işi bugün mü çözeceğiz müdürüm? Hayırlı olsun dükkân açmışsın haberimiz yok. Ben zamanında sana “Aman ha aman, sakın ha sakın git bir pazarcının yanında maydanoz top et, marul yaprağı temizle, “gel vatandaş gel” diye bağır ama dükkân mükkân açma. Bu işler bizim gibi el yanında çalışan adamlara uygun işler değil” demedim mi? Nasıl market açtığımı; atımı, arabamı satıp sermaye ettiğimi, en son dükkânı devrederken oturduğumuz evi de sattığımı ve yine de borçlarımdan zor kurtulduğumu anlatmadım mı?

            -Şey… Müdürüm anlattın anlatmasına da bizim burası Nasrettin Hoca’nın türbesi gibi bir yer. Yani kapı var ama duvar yok. Gördüğün gibi öyle ortalıkta alınıp satılacak bir şey de yok. Burada laf satıyoruz. Onun da sermayesi yok. Satamadığımız boğazımıza kalmıyor, zarar etmiyoruz.

            -Vallahi helal olsun. Çalım satanı, caka satanı gördüm ama laf satan! İlk defa seni görüyorum müdürüm.

            -Zeki geldi yanıma epey oldu. Sizin firma bir bina inşaatı ihalesi almış. Bu tarafta bir şehirden denetlemeye gelip gidiyorlarmış ama esas kontrollük Ankara’daymış, “Müdürünün başı dertte” dedi. “Ankara’nın adamıyla uğraşmak zor.”

            -Zalım Zeki. Onu bile anlattı mı? Allah bilir daha neler anlattı?

            -Yok. Sadece “Trabzon Caddesinde kucağında kalın siyah bir poşetle hızlı hızlı giderken hafiften bir omuz vurdum telaşından fark etmedi müdürüm.” dedi bir de… Acındırdı bizi.

            -Çok şükür kurtulduk müdürüm Ankara’nın adamından da bu tarafın adamından da. Düşünsene; akşamüstü boğazımda kravat, sırtımda tiril tiril lacivert bir takım elbise; beldesinde hükümete yaptırılacak bir sürü işi olan bir kasaba belediye başkanının bakan karşılaması gibi, memleketin en lüks otelinin önünde, güneşin son ışıkları altında karayılan gibi yalp yalp yanan siyah bir arabanın arka sağ kapısını açıyorum. Aynı anda arka sol kapı da açılıyor. İki kapıdan neredeyse ikiz zannedilecek iki adam çıkıyor. Gülme filan yok. Bütün ciddiyetimle adamları karşılıyorum. Hafif tebessüm eder bir yüzle “Hoş geldiniz” diyorum. Bir taraftan bizim şoför bir taraftan otel görevlileri seferber oluyorlar misafirlerin valizlerini odalarına taşımak için. Ha, ikisini bir kişi taşır ama o zaman da iki adamın valizi bir adamlık olmuş olur. İşin sonu adamı adam saymamaya kadar gider. Bir müddet dinlenmeleri, duş alıp rahatlamaları ve sonrasında akşam yemeğini beraber yemek üzere odalarına yolcu ediyorum asansörün kapısını kapatarak adamları.

            Lobide saçları inek yalamış gibi jöleli, beyaz gömlek, delme yelek, papyonlu bir garson; elips şeklinde, gayet geniş bir tabak içerisinde -buna bardak altlığı denemez çünkü- küçücük bir bardak çayı önümdeki sehpaya bıraktı. Sağ ayağımı sol ayağımın üzerinden indirmeden ve belli belirsiz bir tebessümle teşekkür ettim garsona. Bahşiş de verdim tabi. Çayımı bitirmiş, ayak ayaküstünde elime aldığım gazetenin daha ikinci sayfasını çevirmiştim ki, bizim misafirler tepemde bittiler. Ne duş almışlar ne üst baş değiştirmişler. Klozetin kapağını kaldırıp ayakta defi hacet edip, yüzlerine birer avuç su serpip inmişler sanki. Hatta “sanki”si bile fazla. Gömleklerinin yakasındaki ıslaklık çıplak gözle görünüyor.

            Siyah arabanın biraz önce açtığım kapısını, açarken göstermiş olduğum ciddiyet ve titizlikle, misafirler arka koltuğa yerleştikten sonra tekrar kapattım ve ön koltuğa geçip oturdum.

Memlekette yöresel yemekleriyle ünlü -öyle diyorlar- bir lokantanın altı kişilik masasına kurulup oturduk. Lokantada yiyecek; ekşili çorbadan, kuru dolmasına, içli köfteden, mercimek köftesi-ekşili turşudan, kısıra, mumbardan, püsük köftesine, et, balık, tavuk ne varsa masanın üstünü donattı garsonlar. Beraberce yedik içtik. Üstüne tatlı dondurma…

Aman kadalarını alım müdürüm; karınları doyunca adamları gicimik tuttu -yerinde duramamak, huysuzlanmak-.

Okey oynayacak bir kahve!

Yoldan geldiniz. Yoruldunuz. Sonra, buraların kahvelerinde millet ot atar etrafa tükürür. Taşı gelmeyen, kâğıdını beğenmeyen söver. Çayları çıkışmak için son oyunu oynayanlar, oyun bitiminde dövüşürler. Sigara dumanından elinizdeki taşın rengini seçemezsiniz. Ne kadar dil döktüysem para etmedi. Domino oynayanlar, ellerindeki taşları dizerken gavura vurur gibi vururlar masaya. Tavla oynayanları artık siz düşünün. Yok… İlla bir kahve. İlla okey. Hayır, büroya yakın bir yerde bir kahve var, var amma ne gittim ne oturdum. Kaldı ki bu yaştan sonra kahvede ne işim var benim? Bir yüzüm ağlar bir yüzüm güler, sırtımda takım elbise, boğazımda kravat, ayağımda öğlen boyattığım, patronun seçim zamanı parti delegelerine alırken bana da aldığı kundura, jilet gibi tıraşlı bir yüzle vardık kahveye. Kahveci garibim bizi görünce telaşlandı, ben hemen konuya girdim, “iki el” dedim “okey oynamak istiyoruz”. Kahveci tuttuğu soluğunu, ciğerinden boşalttığı sigara dumanını bırakır gibi bir zevkle bıraktı, ağzındaki yüreği yerine oturdu. Hemen bir masa kuruldu. Masamızın üstünde yeni bir kutu okey takımı açıldı. Değiştirilmiş kadife masa örtüsünün üzerine itinayla bırakıldı. Bir el, iki el, … dokuz el. Laf uzun müdürüm. Patron geldi bizim şoförün yerine; iri kafalı kısa saçlı, göbekli fışlak, şişman, mavi gömlekli heyet üyesinin sağına, benim karşıma oturdu. Öteki adamı da tarif edeyim mi? Çok kolay: Gömleği beyaz! Geri yeri hep aynı. Emmioğluymuş zaten bunlar. Canım böyle de oyun olmaz ki, elim ayağıma dolaşıyor. Karşımda patron. Taş alırken yarısını yere düşürüyorum. Elim titriyor. O telaş içerisinde kahvecinin kulağıma doğru eğildiğini hissettim. “Şey… Efendim saat geldi. Kapatacağız da oyun bitince…” gibi bir şeyler söyledi...

Aslında bizim heyet altı kişiden oluşuyormuş. Üçü Ankara’dan, diğer üçü de bu taraftaki bir şehirden geleceklermiş. Ankara’dan gelecek üçüncü adam bunların en büyüğüymüş. Onun bir işi çıkmış, sabaha burada olurmuş. Diğerleri de o gelmeden gelirlermiş. Bunlar, o başlarında olmadan güneşten gölgeye gidemezlermiş.

Unutmadan söyleyeyim de müdürüm, akşam kahvenin erken kapanmasına kızan heyet üyeleri, sabahın köründe büroya bir okey takımı aldırdı. Sütçü İmam Türbesi, Maraş Kalesi, Kapalı Çarşı, tarih, turizm, duvarlardaki eski eşyalara bakarak pastanede dondurma yeme, gezme, görme tekliflerimiz beş kuruş etmedi. Bundan sonrasını tahmin edersin. Yerimizden kalkmadan okey… Yemek? Bir elinde okey taşı, diğer elinle ne yiyebilirsen o türden yiyecekler.

İkinci gün ekip tamam oldu. Yaptığımız iş beğenildi. Oy birliğiyle “kabul” edildiğine dair evraklar imzalandı. Bu taraftaki şehirden gelenler, yanlarında bir kısım hediyelerle evlerine gittiler. Büyük adamın yakın bir şehirde akrabaları varmış o da büyük adama yaraşır bir kısım hediyelerle gitti.

Telefonum çaldı arayan patron. “Şunlara birer otobüs bileti al gönder Ankara’ya.” Aman abi kol dayamayı açmayı unutma diye şoföre döne döne tembih ederek adamları evlerinden aldırdık, siyah arabanın arka koltuğunda getirttik. Şimdi otobüsle göndermek hoş olur mu?  Ne kadar dil döktüysem olmadı. Adam “bilet” diyor…

Yaşar Kemal’in İnce Memed’inde bir Ali vardı. İzci Topal Ali: İnce Memed’in ölüm haberi kasabaya ulaşınca, Karadağlıoğlu Murtaza Ağa, verdiği tabancayı elinden alıyor, sırtındaki elbiseleri soyup don gömlek kovuyordu ya Ali’yi. Topal Ali gibi don gömlek kalakaldı ortalık yerde bizim Ankaralılar. Sanki dün akşam siyah arabadan değil de ön koltukta bir davulcu, arka koltuğun ortasında bir zurnacı, cam kenarlarında kendiler, ellerinde boş şişelerle damalı bir piyasa taksisinden inmişlerdi otelin önüne.

            İkindi oldu. Akşam oldu. Otelden yer ayırtılmadı. Telefon telefona. Arayan arayana… Bizim kırık ayak takımı otelin lobi dedikleri yerinde bekliyor. Yatsı namazına doğru bu taraftaki şehirden gelenlerden bir telefon daha geldi. Telefondaki ses “Allah’tan korkun. Adamları hiç olmazsa filan şehre kadar gönderin. Orada yatıp sabah Ankara’ya geçsinler bari.” diyor.

            Siyah arabayla gelen heyet üyeleri, kol dayaması olmayan, arkası kesik bir araçla gece yarısına yakın, filan şehre doğru yola çıktılar.

 

 

NOT: Satılan, anlatılan ve yazılan hikâyeler tamamen hayal ürünüdür. Hiçbir kişi veya kurumla alâkası yoktur. Bu hikâyenin yazımı esnasında hiçbir hayvana zarar verilmemiştir.