İMTİHAN / Muhammet NACAROĞLU

İmtihan dönemecinde yaşanan ahir
Bütün yollar kapanmış tek çıkış Allah bir

İblisin gözü üzerimdeymiş kimin umrunda
Gönlümün arzusu yalnız cemali aşkta

Ecdadım Âdem olmadı hain
Gözyaşında nurlandı varlığında yarin

Ruhuma yakışmaz nankörlük etmek
İmtihan bu, yardan gelen her şeye amenna demek

Yok olduğumu hiçlik deryasında kavradım.
Şeytanın nefsimde var olma isteğini anladım

Allah’ım bu aciz kulu affeyle
Mülkünde edep ile başım eğildi öne. 

 

Sevmek Çiçekleri / Mustafa Alper Taş

bir rüzgâr esiyor
aylardan haziran
bir bakmışım
ellerin sıcak mı sıcak

en güzel kuruyan
gününde karanfilin

bir hamle geceye
ama yorgunuz
çeşmeler kadar
hepimiz hazirandayız

çaylar daha sıcak
sesinin billur afişi
yüreklerimizde
bir rüzgâr estiriyor

sevinçle uzanılan
kapılarda güzelliğin
yağmurlu bir havuz gibi
çağırıyor uyanmaya

ben de öyle
bilmezden geliyorum
senin ikindilerini

 

Hidayet Bağcı'nın TAŞLARA DOKUNAN SESLER Kitabı / Hasan KEKLİKCİ

Yoldaki Kalemler internet sitesinde yazıları yayınlanan ve şahsen tanıdığım Hidayet Bağcı kardeşimiz, ilk kitabı olan “Taşlara Dokunan Sesler” adlı eserini imzalayıp göndermiş. Nazik düşüncesi için teşekkür ediyorum.

Her ne kadar yazılarının birçoğunu Yoldaki Kalemler İnternet sitesinde, ekrandan okumuş olsak da tüm yazıları baştan sona bir kitapta, kâğıttan okumak apayrı bir duygu. Teknoloji okura; kitabın kokusunu verecek, sayfa çevirmenin zevkini tattıracak bir icat bulamadı hâlâ.

İlâhiyât Yayınlarından çıkan kitap; iki bölüm, on sekiz hikâye olmak üzere toplam seksen yedi sayfadan oluşmaktadır. Edebiyatın başkenti Kahramanmaraş’tan çok güzel eserler çıkıyor son yıllarda. Bunlardan; Hasan Ejderha’nın Sokakbaşı romanı, Ali Avgın’ın Han Duvarları/Kalbe Düşen Kor romanları, Mehmet Gözükara’nın Seyyah Yazar/Gezeken Gördüklerim ve Alın Çıkını, Abdulhakim Eren’in Kendi Penceremden/Beş Ünlü Ozan; Hüseyin Burak Us’un şiir kitabı Kim Geldi Penceresi ilk aklıma gelenler. Tabi ki bunların dışında çok güzel kitaplar da okuyucuyla buluştu şehrimizde.

Kapağı açıldığı andan itibaren araya ayraç konmadan, geri kapatılmadan zevkle okunup bitirilecek güzel bir eser meydana getirmiş Hidayet Bağcı.

Taşlara Dokunan Sesler’i okurken; Ali Ayçil’in Yenilgiden Dönerken, Şükrü Erbaş’ın İnsanın Acısını İnsan Alır, Filibeli Ahmet Hilmi’nin A’mâk-ı Hayâl, Ferîdüddîn Attâr’ın Mantıku’t Tayr’ı gibi kitaplar gelip geçiyor insanın aklından. Nurullah Genç çıkıyor bir anda karşınıza: “Çatlıyor da mezarım dışa vuruyor beni, /Terâzi, rüveydaya divân kuruyor beni…” diyor. Ve “Fezayı bağlayarak yorgun kanatlarına/bir güvercin uçurup kıtalar arasından…” diye en baştan başlamak istiyorsunuz o an. Bir bakıyorsunuz elinizde doksan dokuzluk bir tespih, bir bakıyorsunuz parmağınızda firuze taşlı altın bir yüzükle şükür tespihi çekiyorsunuz otuzüçlük. 

Tabi ki kitabı baştan sona anlatmak olmaz ama öyle güzel cümleler var ki buraya aktarmadan geçmek haksızlık olur. Sonra; biz bu müstesna cümleleri yazalım ki siz kitaptan okuyunca, daha önce tanışıp sevdiğiniz bir dost bulmuş gibi mutlu olasınız. “Biraz olsun uyumak dinlendirirdi, zihnindeki başı ağrıyan cümlelerini.” diyor Hidayet Bağcı ve bir anda kendinize geliyorsunuz. Başınızı neyin ağrıttığını aslında başınızda ağrıtacak bir şeyin olmadığını, ağrıya sebep olanın “başı ağrıyan cümleler” olduğunu anlıyorsunuz. “Ben de otobüse binerken kalbimin bir cebine evimi diğer cebine ise zamanı aldım. Tek kişilik mi kart geçirmeliyim yoksa üç kişilik mi?” Otobüse kaç kişiyle bindiğinizi çözmeye çabalıyorsunuz bir an. “Kimi camlarda gözyaşı varken mutluluk gelmiş silmiş o hüzünlü lekeyi, kimisi azimle elde ettiği başarıyı diğer camdaki lekelere anlatırken bir diğeri “o kadar sevinme sadece koru başarını!” diyerek takdir ediyordu.” diyor Camdan Hikayelerde.

Camdan Hikayeler; Ferhat Ağca’nın İki Kapılı Bir Otobüs hikayesini hatıra getiriyor ilk anda. Aklınız bir şehirde bir halk otobüsüne gidiyor. Fakat Ferhat Ağca gördüklerini, Hidayet Bağcı düşündüklerini, daha doğrusu hayal ettiklerini kaleme alıp yazıya dökmüş. Henüz yayınlananı görmedim ama inşallah Camdan Hikayeler yazılmaya devam eder ve günün birinde kitap olarak önümüze gelir.

 “Her güzellik dua ile başlar” diyor Taşlara Dokunan Sesler -4’ün başında.

Oradan ilham alarak Taşlara Dokunan Sesler’in okuyucusunun çok olmasını ve yeni kitaplarının bir an önce okuyucusuyla buluşmasını can-ı gönülden temenni ediyoruz.

 

SONBAHARIN İHTİLALİ / Samet YURTTAŞ

Duvağını kaldırmış sonbahar

Bekliyor

Soylu bir yağmurun alnından öpmesini

Karıncaların devleşen adımları

Haber veriyor

Yağmurun ardından kalacak enkazı

 

Güneş ellerini çekiyor yavaş yavaş

Gökkuşağı yaprak döküyor

Titriyor gölgesinde düş kurduğum ağaç

Rüzgar dokundukça tenime 

Vuruyor beynime sarkaç

 

Toprak kabaran bir deniz oluyor 

Silindikçe döşünden insanın ayak izi

Susmuş gökyüzü

İzliyor

Sonbaharın yaptığı ihtilali

 

 

 

HİKÂYE MALZEMESİ DÜKKÂNI (BENİ TANIDIN MI) / HasanKEKLİKCİ

 

            -N’otuyon ede.

            -…

            -Alo.

            -Efendim.

            -Ne var ne yok ede.

            -Sağ olun. İyiyim. Siz nasılsınız?

            -Ooo. “Siz nasılsınız!” Lafa bak. Beni tanıdın mı?

            -Eee. Şey…

            -Tabi büyüdünüz. Tanımazsınız.

            -Lan Maraş’a dükkân açmış diyorlar senin için.

            -Yani bizimki öyle öteberi dükkân gibi değil de…

            -Bir bardak çay içiririm diye korkma aslanım gelmeyiz. Şimdi tanıdın mı?

            -Yaşımız geçti ya biraz, bir de şu Koronavirüsten dolayı evden çıkamıyoruz!

            -Olsun ben de çıkamıyorum. Benim sende telefonum yok muydu?

            -Numara çıktı.

            -Alo! Senin numaranı… Ben seni daha önce de aradım. Kaydetmemişsin demek ki. Şimdi aklına geldi mi kim olduğum?

            -Arayanı kaydederim ama! Bir de küfür…

            -Zengin oldunuz ya. Kaydetmezsiniz oğlum artık. Ede taman sennen aynı mektepte okuduyduk.

            -Haa!.. Hangi mektepte?

            -Kocaseki hukuk üniversitesinde! Arkadaş köyde kaç tane okul var?

            -Sesin yabancı gelmiyor ama.

            -Yahu deden bahçede ikimizi bir dövdüydü ya. Köşkerlilerin kozunun dibinde.

            -Allah. Allah.

            -Hani Fenk’ten bir öğretmenimiz vardı. Kadın. Kadın öğretmendi. Evleri Ceyhan’ın öte geçesindeydi. Senle beni gönderdiydi bir gün. Sabah okulda andımızı okuduktan sonra bizi yanına çağırdı. Önlüklerimizi ve yakalarımızı çıkarttırdı içeri koydu. Seninle ikimiz yolu elimize aldık. Bahar mevsimiydi. ‘Baharı nereden biliyorsun’ dersen, bir gün önce babam şalvarımın cebinde cücük lastiğini bulmuştu. ‘Kuşlar yuva yaparken bu lastik sende ne geziyor, yoksa ağzında yemle yuvasına giden cücüğe lastik taşı mı sıkıyorsun sen?’ diye beni dövmüştü. Anlatmıştım o zaman. Hani benim lastiğin sahtiyanı kopmuştu. Teneffüste beraber yeni sahtiyan yapmıştık. Sen bir tarafından tutmuştun. Ben de sırımla çeke çeke bağlamıştım sahtiyana lastiğimi. İşte o gün akşam yemiştim köteği. Alo. Dinliyor musun?

-Dinliyorum. Dinliyorum. Konuşun lütfen.

-Aboov. ‘Konuşun lütfen!’ Sanki Maraş altında bin dönüm çeltiği sulanan bir ağa ile konuşuyor herifçioğlu. Lan tanımadın değil mi? Tabi aslanım. Büyük adamlarla geziyorsunuz. Artık garibanları tanımazsınız.

-…

-İyi dinle: Okuldan çıktık. Zavraklıdere’den geçip Kızılcıklıesik’e, oradan Yalangozluğun Deresi’nde taşlara basa basa Alhanlı’ya vardık. Koca Demirci’nin düveninin ardından, Tikenliyazı’nın ortasından geçip Küçüksır’a vardık. Giderken sağ kolunun üstünde bir evin kapsalığının dışında bir adam oturuyordu. Adamın önünden geçtikten sonra ‘çüüş geri bas’ diyerek bizi yanına çağırdı. Nereden gelip nereye gittiğimizi sordu. Sonra ‘Kiminle gidiyorsunuz.’ dedi. İkimiz bir gittiğimizi söyledik. ‘Yolda kimi gördünüz.’ dedi. Biz ‘Heeç’ dedik. Bu sefer de ‘Yoldaşınız kim.’ dedi adam… Sen arhan arhan dört beş adım geri gittin, sonra adamın önüne kadar gelip, hazır ol vaziyetine benzer bir şekilde durdun, sağ elini alnına doğru götürdün, ‘Selamünaleyküm Emmi.’ dedin. ‘Hah’ dedi adam; güldü, cep bıçağı -Hartlap bıçağı- ile açılmış kaleme benzeyen bıyıklarının uçlarını tütün sarıyormuş gibi yukarı doğru kıvırdı, ‘Aferin sana. Demek ki neymiş, yoldaşımız selâmmış, gördüğümüz adamlara selâm verecekmişiz.’ Sonra hangi köyden, kimlerden olduğumuzu sordu. Köyümüzü, babalarımızın adını dedik. ‘Adını boş ver babana kim derler.’ dedi adam. ‘Yani babanın lakabı ne.’

-Eee…

-‘Eee’ Ya! Babamın lakabını diyeyim de kim olduğumu bil, sonra da tanıyormuş ayaklarına yat! Beni dinle lafın burası kibar: İçeride kadınlar ekmek ediyorlarmış. Adam kapsalıktan içeri doğru ‘İkişer yumaktan iki tane bazlama yapın da gönderin.’ dedi. Bizi yanına oturttu. Üstü başı temiz bir adamdı. Ayağında tokya -bir çeşit kauçuk terlik- vardı. Kafası makine kırkımı değildi makas tıraşıydı. Belli ki Maraş’ta tıraş olmuş. Hangimizin hangimizi yıktığını sordu. Bizi güreştirmek istedi. Ben, ‘Emmi biz ta Fenk’e gidiyoruz, güreşirsek üstümüz toz olur, belki de gömleklerimiz yırtılır.’ dedim. Sonra babalarımızın lakabını dedik. ‘Bilirim’ dedi adam. Öteden bazlamalar geldi. Saçları meke püskülü renginde, ince ve düz, küçük bir kız çocuğu; eli yanmış olacak ki bazlamaları getirip adamın kucağına atıverdi. Sonra başını adamın omuzuna yasladı. Ve başını yaslarken kendisinden başka kimsenin ağzından çıkamayacak güzellikte ‘ba-baa’ dedi. Gülüştük. Birer ısırık aldıktan sonra, bazlamaları yiye yiye tekrar Fenk’in yolunu tuttuk.  

-Fenk’in.

-Ha Fenk’in. Alo. Usanmış gibi yapma. Nasıl olsa kontör benden gidiyor aslanım.

-Yok, buyur buyur seni dinliyorum.

-Beni dinliyorsun… o zaman kısa keseyim. N’ise Küçüksır’ın köprüsünden geçip Bük’e vardık. Gülme “Bük” diyorum. Hani Yastı Ali Emim biber ekermiş oraya, Ceyhan Nehri’nin kenarında. Öğlene doğru Fenk’e vardığımızda elimizle koymuş gibi bulduk, kadın öğretmenin anasının evini. Zaten Daz Deresi’ne 19 Mayıs’a gittiğimizde karşıdan karşıya göstermişti öğretmenimiz evi. Babası ve bir kardeşi vardı evde. Anası bizi iyice besledi. Karnımız doyunca elimize içinde yiyecek olan iki çıkın verdi. Bir koca tas da taze yağ. Çıkınları ben aldım tası sen. Tas büyüktü çünkü. İki elle ancak götürülüyordu. Geri Küçüksıra gelinceye kadar yağ eridi, senin her yerine bulaştı. Küçüksır’ın mektebin yanında öğretmeni gördük. Küçüksır’ın öğretmenini. Sen tası bir eline alıp öğretmene ‘Selamünaleyküm öğretmenim’ dedin. Öğretmen bizi durdurdu. Sana ‘Ne dedin ne dedin’ dedi. Sen selamı tekrar ettin. Adam elimizdeki öteberileri yere koydurdu, bir sana bir bana sille attı. ‘Sizin öğretmeniniz böyle mi öğretiyor’ dedi. Biz ne edeceğimizi şaşırdık. Öğretmen birer sille daha vurdu. ‘Kaçıncı sınıfa gelmişsiniz, size tünaydın öğretilmedi mi; sabah günaydın, öğleden sonra da tünaydın deneceğini bilmiyor musunuz?’ Öteberileri alıp ördek gibi hızlı hızlı kaçarken öğretmen ardımızdan bağırıyordu daha, ‘Tünaydın, tünaydın eşek herifler tünaydın, öğretmenizi milli eğitime şikâyet edeceğim.’ diye. Nasıl ettik aklım ermedi. Eşeğin anıra anıra kurdun ağzına gittiği gibi yakalandık öğretmene. Hal bu ki biz; jandarma, kolcu ve öğretmen gördük mü kaçardık. Bir de Köroğlu Emmiyi.

-Seni…

-Alo. Patron geldi ben seni sonra ararım.

 

 

NOT: Satılan, anlatılan ve yazılan hikâyeler tamamen hayal ürünüdür. Hiçbir kişi veya kurumla alâkası yoktur. Hiçbir hayvana zarar verilmemiştir.

 

 

AYASOFYA’YA ŞİİR DENEMESİ -3 / Gün Sazak GÖKTÜRK

Ey Ayasofya

Ey Meryem’in gözyaşları…

 

Papazlar verirken kör duvarlara aşkın vaazını...

Vuruşurken kâinatın en yaman Alpleri sinende.

Mekân genişler, zaman zahirden batına döner…

Sığmaz kırat eğri kapılara, sığmaz kına kılıç…

 

İnciler dökülür mermerlerinden,

Ağlayan sütunlarına dokununca ol serdar,

Agah olur dünya, beytül atik olur kıblen…

Ufuklar açılır, boz yakalar mavi kıyıya döner.

 

İsyan gömleğini ateşe verir bir melek,

Er meydanında bir rind vecd içinde,

Bayazıd’ın minaresi rindin göğsünde…

Kuşlar göç eder bir seslenişle bezmi eleste,

Kendi hakikatinden haberdar olur hurufat…

 

Ve işitilir bir nida kırmızı minareden “Allahu ekber”

Açılır yedi gök, altı sema, serilir arz atların toynaklarına,
Kıvılcımlar saçarak ah u zârına

Çekilir minbere yeşil sancak,

Bayrama durur güneş elinde kılıç…

19. gülü devşirilir zehrâvânın…

  

Belki sen duymadın ey mabedi azam

Kardeşlerinin feryadını, biz duyduk ve işittik,

Lale inkılap etti lâl’e

Olympos sükuta durdu

Kör bir efendinin elindeki şeytandan cihana eylerken nida,

Tanrı uludur tanrı uludur…    

 

MEYL-İ DÜNYA / Nurcihan KIZMAZ

 

Şu sinemde yara mısın?
Yar mısın?
Söyle ey dide-i ahu!
Serimdeki
Hare misin har mısın?
Ne gidersin ne gelirsin
Bu fakirde ne bulursu?
Düş yakamdan ne olursun
Gayri sen gerekmez
Leyl-i nehar da.

Hiç meylim olmadı
zerre-i miskal
Yol ver de gideyim
Sen hep baki kal
Ezeldendir bende
Fenafillah hâl
Çiçek olsam açmam
Şol nevbaharda.

 

ÇOCUK KALBİNDE YUNUS / Enver ÇAPAR

Büyümüş de çocuk kalmış

Heybesine kuşlar dolmuş

Hayatı bir masal sanmış

Gerçek düşmüş o uyanmış

 

O’ na(s.a.v.) salat selam etmiş

Çocuklardan cevap gelmiş

Yorumsuz bir rüya görmüş

Saf gönülle aşkı bulmuş

 

Doğru olmuş, düz yürümüş

Dostu düşlerinde görmüş

Çiçeklerden sual sormuş

Irmaklara gönül koymuş

 

Çocuklar haklı, hayat oyun

Ey insanlar siz de duyun

Bir kitabı çok okuyun

Kalbinizden O’nu duyun

 

               

 

DİL EDEBİ / Ali YURTGEZEN

Dil edebi olabildiğince nezaketle davranmayı, şer’i şerif ruhsat verse de selîm aklın, selîm kalbin ve selîm zevkin yerinde ve güzel bulmadığı sözlerden sakınmayı gerektirir.

Kaba, çirkin, muhatapta istikrah uyandıracak lafızları kullanmaktan men eder.

Yunus Emre k.s. bir ilahisine şöyle başlıyor:

“İşidin ey yârenler, aşk bir güneşe benzer
Aşkı olmayan gönül misali taşa benzer.

Taş gönülde ne biter, dilinde âğu tüter
Nice yumşak söylese, sözü savaşa benzer.”

Toplum olarak bizler de epeydir dilimizden zehir saçıyoruz. Sözlerimiz savaşa benziyor. Yunus bu itici, incitici, sert, kaba, muhatabı aşağılayan nefret dilini gönül katılığına bağlıyor. Zira kullandığımız dil ile gönlümüzün hali arasında bir irtibat var. Onun içindir ki karşısındakini anlayan, bağışlayan, muhabbet ve merhametle kucaklayan, tatlı, yumuşak, nazik ve yapıcı üslûba “gönül dili” diyoruz. 

Gönül dili, imar edilmiş bir gönlün sohbet, yani dostluk, ülfet, ünsiyet dilidir. Türkçede “dil”e “ifade vasıtası” manası verilirken aynı kelimenin Farsçada “gönül, kalp” manasına gelmesi belki güzel bir tesadüf. Ama “dil yarası”nın hem “gönül yarası” hem de daha ziyade “sözle açılan yara” olduğu bir hakikat. “Kişinin beyan tarzı, onun kalite ve kapasitesini, kim olduğunu ortaya koyar” manasına “Üslûb-i beyân ayniyle insandır” sözü dahi bir yönüyle dil-gönül münasebetine işaret ediyor. 

Anadolu’da eskiden anahtara da “dil” derlerdi. Bu isim aktarması, hem açmaya hem kilitlemeye yarayan bir nesneyle “dil” arasında, sözün söyleniş tarzı ve bu tarzın tesiri gözetilerek kurulan bir benzerliğin neticesi olabilir. İlâhî aşkla nasiplenmiş gönül sahiplerinin dili, muhatabın gönlünü açıp fetheden bir dildir çünkü. Gönlü taşlaşmış olanların sözlerinde ise başka gönülleri kilitleyip kapatan bir tesir vardır.
  

Bir gönül dilimiz olduğunu topluma hatırlatmak ve
bu dili yeniden öğretmek mesuliyeti tasavvuf yoluna
girenlerin omuzlarında.  Dil edebini temsil,
teşvik ve talim, dervişânın kadim mesuliyetidir. 

Unuttuğumuz gönül dili

Gönül dili madem arındırılarak sahibine, yani Cenab-ı Hakk’a tahsis edilmiş bir gönlün rahmet dilidir; tasavvuf ehlinin dilidir. Yahut dervişlik iddiasında bulunanlardan beklenen, söz söyleyecekse eğer, gönül diliyle söylemesidir. 

Bilhassa şu son zamanlarda bu dili unutmuş gibiyiz. Dinî cemaat kisvesine bürünmüş ihanet şebekeleri üzerinden ehl-i sünnet dairesindeki tarikatlar cehalet eseri iftira ve ithamlarla tahkir edilirken öfkemizi yenemiyor, aynı kabalıkla mukabeleden kendimizi alamıyoruz. Söz söyleme âdâbına riayet etmiyor, medyanın yaygınlaştırdığı polemik dilinden vazgeçemiyoruz. 

Bunda tasavvuf terbiyesinden mahrumiyetin veya yeterince nasipdar olamamanın payı büyük. Yine de bizim bir gönül dilimiz olduğunu topluma hatırlatmak ve bu dili yeniden öğretmek mesuliyeti tasavvuf yoluna girenlerin omuzlarında. Bu, ihtiyaca binaen bir defaya mahsus geçici ve yeni bir vazife de değildir üstelik. Dil edebini temsil, teşvik ve talim, dervişânın kadim mesuliyetidir. 

Başlangıcından bu yana tarikatlar “edeb”e büyük önem vermiş, hatta bazı büyükler, “tasavvuf edepten ibarettir” yahut “tasavvufun tamamı edeptir” buyurmuşlardır. Bu meyanda “Âdâb-ı Tarikat” veya “Mi’yar-ı Tarikat” diye bilinen kitaplar tertip edilmiştir. Mi’yar, “tutum ve davranışların ölçüsü, ayarı” demektir. Edep kelimesinin çoğulu olan “âdâb” ise davranışlardaki inceliği, güzelliği, uygunluğu anlatır. Âdâb kavramı bazen ahlâk veya bir tarikata mahsus usûl ve erkân manasında kullanılsa da, bunları aşan ve sadece tarikat bağlılarını değil herkesi alâkadar eden bir mahiyet taşır. Sohbet, hizmet, seyahat, ziyaret, yeme içme, oturup kalkma, komşuluk, arkadaşlık, söz söyleme... Hâsılı bütün muaşeret kaidelerini ihtiva eder. Bunlar temel ahlâk esaslarının ötesinde fazilet sayılan davranışlardır. Fıkhen de dinî bir mecburiyet sayılmadığı için nafile, mendup veya müstehap hükmündedir.

Bugün bize düşen, tasavvuf aleyhtarı herkesi düşman bellemek yerine, bilmediklerini farz ederek onlara gönül diliyle doğruları anlatmayı sürdürmektir.

Akçe’ye “mangır”, altın’a “pul” diyebilmek

İşte tarikatların bu âdâp bahsinde “dil edebi” başta gelir. Bunda yine Yunus’un, “Söz ola kese savaşı / Söz ola kestire başı / Söz ola ağulu aşı / Yağ ile bal ede bir söz” mısralarında dile getirdiği gibi, sözün tesirinin ve insanlar arasındaki münasebetin büyük nispette söze dayanmasının rolü vardır. 

Fakat asıl saik, söz ile edep arasındaki doğrudan irtibat olmasıdır. Efendimiz s.a.v.’in Türkçeye daha ziyade, “Beni Rabbim terbiye etti ve terbiyemi en güzel surette yaptı.” şeklinde aktarılan bir hadis-i şerifi mevcut. Bazı tercümelerde “terbiye etti” yerine “yetiştirdi” veya “bilgilendirdi” ibareleri kullanılıyor. Ancak hadis-i şerifin aslındaki ifade “eddebenî” (beni edeplendirdi) şeklindedir ve bu hadis-i şerif Rasulullah s.a.v.’in farklı Arap kabile mensuplarıyla konuşurlarken onlara kendi lehçelerinde, hatasız, güzel ve akıcı bir dil ile hitap etmesinden duyulan hayret üzerine varit olmuştur. “Sözü güzel ve tesirli söyleme sanatı” manasına gelen “edebiyat” kelimesi buradan gelir ki Araplar bugün de edebiyat yerine “edeb” derler.

Tarikatlarda dil edebi öğretilirken yalan, iftira, gıybet, küfür, malayani gibi günahlar asıl müfredata girmez. Çünkü zaten bunlar dinimizin yasakladığı fenalıklardır. Dil edebi, mübah dairesindeki sınırı mekruh istikametinde aşmaya meyyal daha ince meselelerle alâkalıdır. Kişiyi, dünyanın nefse hoş gelen cezbedici metalarına, onların hakikatteki değersizliğini hatırlatan isimler vermeye sevk eder mesela. Bu minvalde şeyh efendiler bağlılarına “Akçeye (paraya) mangır, altına pul diyesiniz” tembihinde bulunurlar. Mangır, nargile tütününü tutuşturmakta kullanılan, tavla pulu şeklinde sıkıştırılmış kömür tozudur ve tıpkı “pul” gibi değersizdir. 

Dil edebi olabildiğince nezaketle davranmayı, şer’i şerif ruhsat verse de selîm aklın, selîm kalbin ve selîm zevkin yerinde ve güzel bulmadığı sözlerden sakınmayı gerektirir. Kaba, çirkin, muhatapta istikrah uyandıracak lafızları kullanmaktan men eder. Dil edebine uygun olan, mesela “eşek” demek yerine, “binek” manasına “merkep” demektir. Mesela edebe uymayan fakat kullanılmasına mecbur kalınan bir ifadeden önce “sözüm meclisten dışarı” veya “hâşâ huzurdan” demektir.

Yine bir imtihandan geçiyoruz

Uğradıkları bunca saldırıya, iftira ve hakarete rağmen tasavvuf erbabından bu kadar nezaket, bu kadar incelik, bu kadar mülayimlik beklemek insafsızlık olmaz mı, diye sorulsa, olmaz deriz. Zira böyle durumlarda dervişlerin tarih boyunca sergilediği dil edebi bellidir. Onlar bugünkünden daha ağır itham ve hakaretlere muhatap oldukları, din adına ret ve tekfir edildikleri, her türlü zulme maruz kaldıkları asırlarda bile kendilerine bütün bunları reva görenleri “zâhid” diye nitelemişlerdir. 

Bu bir tarizdir (söz dokundurma) şüphesiz ama tahkir ve kınama maksadı taşımaz. “Siz, tasavvuf husumetini zühd sanıyorsunuz; iyi niyetli ve samimi bir müslümansınız ama bilmediğiniz için yanılıyorsunuz” ikazı sadedinde bağışlayıcı ve hakikate davet edici bir tutumu yansıtır. Efendimiz s.a.v.’in kendisine eziyet eden Kureyşli müşriklere karşı, “Allahım! Kavmimi bağışla, çünkü onlar (doğruyu) bilmiyorlar!” niyazıyla sergilediği tavrın kuşanılmasıdır.

Öyleyse bugün bize düşen, tasavvuf aleyhtarı herkesi düşman bellemek yerine, bilmediklerini farz ederek onlara gönül diliyle doğruları anlatmayı sürdürmektir. Bir imtihandan geçtiğimizi unutmadan, haklı tenkitlere kulak verip hal ve gidişimize çeki düzen vermektir. 

Yiğitlik, öfkeyle kırıp dökmek değil, öfkeyi yutarak hilm ile muamele edebilmektir. Gönülleri yıkmak kolaydır da yapmak zordur. Dervişlik zora talip olmaktır. 

Yunus’la başladık yine Yunus’la bitirelim. Vazifemizi bize şöyle hatırlatıyor:

“Ben gelmedim dâvi (dâvâ, iddia) için
Benim işim sevi (sevgi, aşk) için.
Dostun evi gönüllerdir
Gönüller yapmaya geldim.” 

AŞKÇA GİDİŞLER / Ahmet Özmen KILIÇ

Sessiz olmalı gidişim,

Sevişim gibi sessiz.

Ne bir metropol hengamesine benzemeli,

Ne de imkânsız aşkların vaveylasına…

Ve nasıl zulamda gizlenmişse aşk,

Ve nasıl duruyorsa içimde öyle sessiz.

Çok değmeden hatıralara,

İmkânsız aşkların ellerine dokunmadan

Püsküren lavları içimde tutarak,

Parıltılı bir şehla bakış atarak,

Son defa bakarak,

Münzevi bir hayata dalarak.

Sessiz olmalı gidişim,

Sevişim gibi sessiz.

22.02.2007

SEYYAH YAZAR MEHMET GÖZÜKARA / Hasan KEKLİKCİ

(Bu Bir Kitap Tanıtım Yazısıdır)

                                                                                                 

Mehmet Gözükara’nın Seyyah Yazar/Gezerken Gördüklerim isimli kitabının 122. sayfasında: “Tekir’i bilirsiniz, sanırım. Kahramanmaraş’ın merkez bucağına bağlı bir yerleşim birimidir. Elbistan’dan Maraş, Adana, Mersin istikametine gidenler içinden geçerler, ister istemez. …” cümlelerini görünce üç-beş yıl önce lokantada yaşadığım bir olay geldi aklıma. Dostların hoşgörüsüne sığınarak: Lokantada biz yemeğimizi yarıladığımız sırada yan masaların arasında; orta yaşlı, orta boylu, kırçıl saçlı, ceketinin altında delme yeleğe benzer bir kazak. Kazağın altında boğazına kadar tüm düğmeleri ilikli beyaz gömlek, ilk bakışta akşamdan yastık altına konup ütülenmiş hissi veren bir pantolon. Ayağında, burunlarında boya ile kapatılamamış taş yarası olan siyah bir kundura bulunan, Kaf Dağını ikiye yarıp ortasından çıkmış; kendinden emin, ömrü boyunca dediği her işi herkese tutturmuş, dert maraz görmemiş, göz hizasından aşağıya bakmayan, hayattan üzerine zerre kadar yük almamış bir adam belirdi. Önemsenmesi gereken biri olduğunu tüm lokantanın yanında, küre-i arzın her milimetresine hissettirircesine etrafına şöyle, “küçümseme” demeyelim de acıma duygusu gibi bir duygu ile bakınıp, Avrupa’da görev yapmış diplomat edasıyla bir masaya kurulup oturdu. Ne arzu ettiğini sormak için yanına gelen garson nazik bir dille “Orası altı kişilik masa, malum öğlen saati sizi şöyle iki kişilik masaya alabilir miyim?” dedi. Adam garsona bakmadan ve sanki oturduğu yeri beğenmemiş de kalkıyormuş gibi bir tavırla kalkıp en yakınındaki iki kişilik masaya oturdu. Garson yanından ayrılınca oturduğu iki kişilik masadan kalktı, etrafına şöyle -şöyle işte canım- baktı; gidip dört kişilik bir masaya oturdu. Yanımdaki dosta “Bu adam Elbistanlı” dedim. Gülüştük.

Sonra ben lavaboya elimi yıkamaya giderken zihnimde kurduğum bir plan üzere, adamın masasına doğru şöyle bir hamle yaptım ve “Af edersiniz sizi Andırın’dan birine benzettim” diyerek geri çekildim. -Aklım sıra adama “Ben Andırınlı değilim, Elbistanlıyım dedirteceğim.- Acıktığından filan değil de işte öylesine yiyormuş gibi ağzına götürdüğü kaşığı elinde bir an tutarak, sanki ayağının altındaki mermere söylüyormuş gibi bir üslupla “Ben Andırınlı değilim” dedi. O kadar…

           

Elimi yıkayıp masaya döndükten sonra beraber yemek yediğimiz dost “Ne oldu abi, adamın nereli olduğunu öğrenebildin mi?” dedi. Hiç tereddütsüz “Elbistanlı!” dedim. Evet, Elbistanlı: Adam benim sorduğum soruya “Hayır ben Andırınlı değilim Elbistanlıyım” demiş olsaydı, Elbistan’ı da Kahramanmaraş’ın veya dünyanın herhangi bir ilçesi durumuna indirmiş olacağı için, aynı cümle içerisinde sıradan bir yeryüzü kazası ile Elbistan’ı bir tutmuş olacaktı. Dolayısıyla sadece ben Andırınlı değilim demesi Elbistanlı olduğuna yeterli bir delildir.

Altmış dört Avrupa ülkesinin neredeyse elliye yakınının, elli dört Afrika ülkesinin yarıdan fazlasının ve on altı Ortadoğu ülkesinin tamamının kullandığı bir yolu ve o yol üstünde bulunan Tekir gibi bir beldeyi “Elbistan’dan…” diye tarif eden bir memleket sevdalısından ve onun yıllarca emek vererek vücuda getirdiği Seyyah Yazar/Gezerken Gördüklerim kitabından bahsedecekken laf nereden nereye geldi. Hal bu ki ben: Mehmet Gözükara’nın, cennet mekân Bahaettin Karakoç’la yaptıkları sohbette “Sararan yaprakların düşmesinin tam vaktiydi oysa. Ömrünün güzüne eren yaprağın, dalından koparak bir akarsuya düşmesiyle yeni bir yolculuğa çıkması arasında saklanan, şiir miydi acaba?” dediğini anlatacaktım sizlere ve Bahaettin Karakoç için “Gönül şehrinin kapısını sözle motifleyip sözle kilitler.” diyor diyecektim. Ve kitaptan iktibas yapacaktım başlık vermeden, sayfa numarası yazmadan. “Sizlere içinden geçip gidemediğim bir ‘güzellikte’ yaşadığım/yaşatıldığım bir başka güzelliği anlatmaya çalışacağım burada, kelimelerimin yettiğince. Kifayetsiz kalırsam, siz, anlatmak istediklerimi anlatamadıklarımdan bulup çıkartırsınız, biliyorum.”  ‘Bu ne alçakgönüllülük’ diyecektim. “Bu bir araya geliş; şiirin şekil, kalıp ve ölçüye hapsedilerek edebî değerden yoksun, gönül ilhamıyla yoğrulup şekillenmeden, ham haliyle söz pazarına çıkarılıp şiir diye sunulduğu laf kalabalıklarının içinden ‘has şiiri’ süzüp çıkaracak şuurda beş şairin bir araya gelmişliğiydi…” ‘Bir birliktelik vesilesiyle gerçek şiirin nasıl olması gerektiğini tarif ediyor, Seyyah Yazar kitabında’ diyecektim.

Dükkân’da (TYB Kahramanmaraş Şubesi) bir akşam sohbet etmiştik. Kahramanmaraş’taki Sanat Okulu yıllarından bahsetmişti Mehmet Gözükara. Konu dönüp dolaşıp Şan Sineması’nın birkaç dükkân yukarısındaki Fidan Lokantası’na gelmişti. Mehmet Bey “Bir tabak kuru fasulye ile bir somun yerdik, her istediğimizde ekmek vermekten usanmazdı lokantanın sahipleri. O günlerin hatırasına, elimiz ekmek tutmaya başlayıp, en lüks lokantalarda yemek yiyecek duruma geldikten sonra da ben Fidan Lokantası’nı bırakmadım, hala Maraş’a her gelişimde yemeğimi orada yer, dostlarımı orada ağırlarım.” demişti.

İnsanın aklına şey geliyor… Verilmiş midir bilmiyorum ama memleketine bu denli âşık olan insanların isimleri yaşadıkları yerlere, yaşarken verilse olmaz mı? Yarın bir gün bu âlemden göçüp gittikten sonra…

eski günler güzel / mustafa alper taş

o eski merdivenlerin orada
bir daha söylenmedi kimseye
küflü nefesini
çekerken yıllar öncesine
o saçları bir bahar yamacı gibi kınalı
büyük kadın
güzel at

işte karanlığı içerken
bir akşamın sürahisinden
dönüp bakmadı gölgesizliğine
zeytinlerin

koşuyor biliyorum
hâlâ hışırtısında
sımsıcak yüreği

beyaz ev
uzun badanalar
ah bir zakkumun renginde bütün sular
akıyor göğsünün büyük günlerine
çağırıyor eski evlerini
büyük kadın
güzel at

korkuyor kirazların görünmesinden

YOLUN BAŞINDAKİ MUTLULUK/ Hidayet BAĞCI

“…Her niyet aslını temsil eder ve özü güzel olursa güzelliğine mutluluk katar…”

Toprak suyla birleşince suyun mu yoksa toprağın mı bilemediği bu koku, toprağın içinde kendince yol alan bir su misali anılarına yol alıp uzayıp gidiyordu, Ayşe Sultan’ın hatıraları arasında. Önce en son yaşadıkları düştü zihnine sonra dört yaşındaki çocukluğu onu mutlu etmeye çalıştı, karpuz tarlasında oturup yediği bir dilim karpuzla… Oysa önündeki meyve tabağının içinde sadece dalından yeni koparılmış birkaç tane incir vardı ve düşündü: “Neden bir dilim karpuz geldi aklıma?”

Aslında insanı mutlu etmek, en küçük ayrıntılarda saklansa da teselliler gibi en sona kalır. Önce en acı durumları hatırlarsın, yalnız kalırsın ve sonrasında toparlanmak için mutluluk kuyusuna inersin. Orada gördüğün ilk yere oturursun. Kuyu kendini doldurmaya başladıkça birkaç mutlu anı varsa kuyunun duvarlarında, onlara bakarsın. Ayşe Sultan’ın yaşadığı bu hal dişlerinin arasında ezilse de hatırladıkları da onu ezmişti. Sonra ağzındaki incirin incir olduğunu, anılarının bir dilim karpuzla mutlu olduğunu fark etti. Şehre gitmek için yol kenarında annesi ve babasıyla otobüs bekledikleri bir gün bir su kaynağının başında oturmuşlardı. Toprağın içindeki su kaynağı berrak olduğu kadar ağızda şekerimsi bir tat bıraksa da Ayşe Sultan o zamanlar da mutluydu. Çok uzakta bir tarla gördü, toprağın üzerinde binlerce irili ufaklı koyu yeşil toplara benzeyen cisimler vardı. Onları görünce eteğinin ucundaki ziller dile gelip şarkı söylese de bekledikleri otobüs her an gelebilirdi. Ayşe Sultan’ın dudaklarından gözlerine bir yay edasıyla kıvrılan gülüşü babasının da içini ısıttı. Hilmi Usta da gözleriyle olur şeklinde izin verdi, Ayşe Sultan’ın karpuz tarlasına gitmesine. Toprak o kadar yumuşaktı ki Ayşe Sultan koştukça ayakları toprağın içine gömülüyor gibiydi.

“…İnsan toprağa basmalıydı ki aslını bulduğunda kendini bulmalıydı…” diyerek anılarının arasına koştu Ayşe Sultan. İkinci inciri yediğinde mutluluk kuyusundaki o küçük kız çocuğu karpuz tarlasındaki küçük koyu yeşil karpuzlara dokunmuştu ki babası Hilmi Ustanın sesiyle kendine geldi.

“-Kızım otobüs gelmek üzere haydi gidelim.”

Oysa o burada kalıp bu gördüğü toplarla oynayacaktı. Ama ona onların birer top olmadığını anlatacak birileri olmalıydı. Ancak tarlanın bir diğer ucunda oynayan yedi yaşındaki küçük şalvarlı Akif Emre onu ikna edebilirdi. Akif Emre tarlaya koşan küçük kızın kim olduğunu bilmese de önündeki küçük karpuzların içlerini oyarak oyuncak yapsa da karpuz çekirdekleri isteklice toprağın içine düşüyordu, gelecek seneye yeniden karpuz tarlası olabilmek umuduyla. Ayşe Sultan’ın peşi sıra gelen Hilmi Usta toprağa diz çökerek kızının mutluluk kahkahası atan bakışlarını incitmeden anlatmalıydı, gördüklerinin birer top olmadığını….

“-Kızım, gördüklerin hafif değil onlar çok ağır ve içleri çok dolu.”

Dakikalarca dil dökse de Hilmi Ustanın kızı inatla bastığı yerde durdu, dimdik. Akif Emre’nin babası durumu uzaktan gördü. Oğlunun elinden tutup Ayşe Sultan’ın durduğu toprağın köşesine yaklaştı ve elindeki bıçakla karpuzlardan birini kesti. Nereden bilsin Akif Emre’nin babası, bu inatçı kız çocuğunun kirpiklerinin ucunda asılı kalan birer su damlasının tutunduğu yerden sonbaharda düşmeye hazır bir yaprak gibi kopacağını.

“-Baba, mutluluğum kesildi…”

“-Kızım, mutluluk hayal ettiklerin olsa da gerçeği görmek için yaşamak da bir mutluluktur…”

Ayşe Sultan valizini toparlarken o gün otobüse yetişmek için elinde bir dilim karpuzla babası Hilmi Usta’nın kucağında koştukları günü anımsayarak gülümsedi. Akif Emre’nin karpuzdan yaptığı oyuncakları gördüğünde o bir dilim karpuzun top olmadığına o kadar çok sevinmişti ki, şimdi Ayşe Sultan herhangi birinin hikayesinde kötü olarak gördüğünün başkasının hikayesinde iyi olabileceğini kavramıştı.

 

GECELER/ Ahmet Doğan İLBEY

Dostsuz, dildaşsız geçen gecelerimi

teselli etmeye çalışıyorum

teselli olmuyor geceler... 

her gece bir yalnızlık

bir dost hüznü çökünce

bir gönül ağrısı ve dükkân hikâyesi

tâ yüreğime iniyor

bir sancı, bir hasret sarıyor her yanımı

geceler ah geceler!

AYASOFYA’YA ŞİİR DENEMESİ -2- / Gün Sazak GÖKTÜRK

İZABEL, MAVİLİKLERDE BİR KUĞU…

Ah izabel...

O an oradaydık hepimiz,

İnkâra yol açan tedirgin yamaçlarda...

Hepimiz şahittik katledilişine taş duvara kazınmış insanlığın…

Sen maviliğin, eserisin izabel...

Sana bakınca güzelleşiyor dünya...

Ne bileyim izabel tuhaf oluyor insan...

Duyunca izabellerin öldürüldüğünü..

Benim hala umudum var içimde yeşeren...

Eşkin bir ot gibi, vuslatın aşkımı öldürecek izabel,

Sana yaralar kuşanırım ben kılıçlar yerine...

Benden uzak olmalısın.. .İzabel

Sen kimseyi sevemezsin, sevmeyeceksin...

Uysal gecede şeytanlara çobanlık yapan kadın...

Kan göllerinin ürkek kuğusu...

Acının içinde açan bir çiçeksin sen...

Sana çiçeklenesim var ey hayal...

Rüyalar gerçek olmak için vardır...

Ve sen benim uyanıkken gördüğüm düşsün izabel

Beni bir avuç suda boğmaya çalışan

Zehir soluyan düşmanlarım değil

Belli ki sofrasını açıp beni doyurmaya çalışanlar öldürdü...

Sığınılası bir limansın sen bana İzabel...

Senin bir gülüşüne vurulurum ben...

Hayırlı cumalar izabel...

Ölemedim sana geldim.

Kaç kere vurdular beni,

Kaç yerimden bıçaklandım ihanetin lanetiyle,

Bana yaşama hakkı ver yeniden...

Bohçamda sana gül dalı baharlarla geldim izabel...

Serkeş ve oldukça haz dolu bir nehirde yıkanalım senle...

Beni vaftiz et göğsün arasından akan şarap dolu nehirlerde izabel...

Belli ki kıyamete vakit var, bekleyebilirdim seni...

Ama bir kuş ölür düşümde, göğsümde mezar taşları yükselir...

Senin bereketli göğsünde büyür benim tutkum izabel...

Belki bu baygın sevdaların adamı değiliz bize ağlamak düşer...

Tam düşecekken o aşk denilen vahşi kısraktan, izabel

Tutuğum ellerin olmalı derin pişmanlıklarla.

Yolumu gözleyen dalga dalga sallanan patikalarda

Kıvrımlanan yamaçlarında bir baharla kol kola...

Çürümüş Selviler gövdesine yaslanmış yaşlı kızlar...

Dört yanımda kızıl selviler...

Bir bilen var mı adını...

Sen bir aşkın sınırısın,

Mevsimin en soğuk günüsün belkide...

Ey bin parçaya bölünen karanlığı yüzümden söküp,

Uluğ bir otağ kuran göğsümün kır çiçekleriyle süslü örenlerine...

Seni bir tanıyan bir bilen var mıdır?

İçimde karlı bir gece yaşanırken tenim kor ateşlerde... izabel

Sen mürekkebe bulanmışsın sonsuzluk denizinde...

Yaslanıp göğsüne, masallar dinleyesim var senden izabel...

El yordamıyla yalpalayan bir âmânın hislerine rehberdir,

İçimde dörtnala sana doğru koşan atlar İzabel...

Aşkından kör olmuş bir adamım ben...

Ve sana yazdığım şiirleri ancak körler duyabilir...

Sen siyahlar içindeki beyaz kadınsın...

Senin iyimserliğin cennetten yeryüzünü seyre dalışındır...

Sen benim kaçıncı yıkılışımsın bu asırda...

Nasıl alışırsa bir kuş mavi göğü yitirmeye

Bende öyle alıştım insanlığımı yitirmeye...

Haz aldığım tek an ve tek yer senin huzurun ey sevgili...

İçimde bin bir hikâye hangisini sana anlatsam bilemedim izabel...

İzabel kan akan nehirlerin sahibi...

“Kırk yaşıma kadar hep intiharı düşündüm ama kırk yaşımdan itibaren insanların intihar etmeye değmeyeceklerini düşünmeye başladım." İ.Özel...

Aslında tamda böyleyiz hepimiz, bende değmeyeceklerini düşünüyorum... Çünkü kırk yaşındayım ve bakirelerin lanetinden korkmuyorum izabel...